Δυσάρεστη έκπληξη για την κυβέρνηση

Από την έντυπη έκδοση 

Του Νίκου Μπέλλου
[email protected]

Το «σπάσιμο» της δόσης των 2,8 δισ. ευρώ στην Ελλάδα, χθες στο Λουξεμβούργο από το Εurogroup, ήταν πολιτικά μια δυσάρεστη έκπληξη για την κυβέρνηση, αλλά και ταυτόχρονα προειδοποίηση για το μέλλον και ειδικά για τη β’ αξιολόγηση, όσο κι αν δημόσια κορυφαίοι αξιωματούχοι της Ευρωζώνης επιχείρησαν να υποβαθμίζουν το θέμα. Νέος στόχος η εκταμίευση όλου του ποσού μέχρι το τέλος του μήνα.

Οι υπουργοί Οικονομικών αποφάσισαν τελικά χθες να εγκρίνουν μόνο το ένα σκέλος της δόσης των 2,8 δισ. ευρώ, το οποίο αφορούσε ένα ποσό της τάξης του 1,1 δισ. ευρώ, θεωρώντας ότι η Ελλάδα εκπλήρωσε σε πολύ μεγάλο βαθμό τα 15 προαπαιτούμενα που είχαν τεθεί.

Στο άλλο σκέλος της δόσης, ύψους 1,7 δισ. ευρώ, που αφορά την αποπληρωμή ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου, τα πράγματα «κόλλησαν» και αυτό δεν ήταν αναμενόμενο, δεδομένου ότι την περασμένη εβδομάδα ανώτερος αξιωματούχος της Ευρωζώνης υποβάθμισε το θέμα, διαβεβαιώνοντας ότι δεν πρόκειται να υπάρξει πρόβλημα.

Ειδικότερα, στη διάρκεια της χθεσινής συζήτησης κρίθηκε ότι η κυβέρνηση ενώ κοινοποίησε τα στοιχεία για τη δημιουργία νέων ληξιπρόθεσμων οφειλών τον Ιούλιο και τον Αύγουστο, δεν το έχει κάνει ακόμη για τον Σεπτέμβριο. Η διαδικασία αυτή κρίνεται απαραίτητη προκειμένου να διαπιστωθεί κατά πόσο δημιουργούνται νέες ληξιπρόθεσμες οφειλές από το κράτος.

Πάντως, παρά τις διαβεβαιώσεις των αξιωματούχων της Ευρωζώνης και του υπουργού Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτου, οι πληροφορίες λένε ότι στη διάρκεια της συζήτησης για την πορεία του προγράμματος καταγράφηκε και δυσφορία από ορισμένες χώρες, κυρίως τη Γερμανία, για καθυστερήσεις από την πλευρά της κυβέρνησης όχι μόνο στο θέμα των ληξιπρόθεσμων αλλά και σε άλλους τομείς. Ενδεικτικά επισημάνθηκαν για καθυστερήσεις οι τομείς του Υπερταμείου αποκρατικοποιήσεων, η διακυβέρνηση των τραπεζών, οι μεταρρυθμίσεις στην ενέργεια, αλλά και στη Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων.

Είναι μόνο αυτός ο λόγος που έγινε το πολιτικό «καψόνι» στην κυβέρνηση ή πίσω από αυτή βρίσκεται και μια επίδειξη δύναμης κάποιων ισχυρών εταίρων, κυρίως του Βερολίνου, εν όψει και των συζητήσεων για την ελάφρυνση του χρέους; Απάντηση προς το παρόν δεν υπάρχει σε αυτό το θέμα, ωστόσο σε σχέση με το χρέος οι προσδοκίες δεν είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικές και αυτό φάνηκε χθες από τις δηλώσεις των αξιωματούχων της Ευρωζώνης. Ωστόσο, στάλθηκε σαφές μήνυμα στην Αθήνα και για την αντιμετώπιση που θα έχει στη διάρκεια της διαπραγμάτευσης για τη β’ αξιολόγηση που αρχίζει στις 18 Οκτωβρίου.

Διευκρινίσεις Ντέισελμπλουμ και Ρέγκλινγκ

Σύμφωνα με τον πρόεδρο του Εurogroup, Γερούν Ντέισελμπλουμ, χθες έγινε μια συζήτηση για την Ελλάδα, όπου οι θεσμοί ανέφεραν πως εκπληρώθηκαν από την κυβέρνηση τα 15 προαπαιτούμενα, ενώ στο δεύτερο σκέλος που αφορούσε τις ληξιπρόθεσμες οφειλές μίλησε για πρόοδο, αλλά, όπως είπε, δεν κατέστη δυνατή η λήψη απόφασης γιατί δεν έχουμε όλα τα διαθέσιμα στοιχεία.

Ο κ. Ντέισελμπουλ είπε ότι χθες λήφθηκε πολιτική απόφαση για την εκταμίευση της δόσης του 1,1 δισ. ευρώ, ενώ για το υπόλοιπο ποσό, 1,7 δισ. ευρώ, εξέφρασε την εκτίμηση ότι μέχρι το τέλος του μήνα θα υπάρχουν όλα τα στοιχεία ώστε να ληφθεί η απόφαση για την εκταμίευσή του.

Περισσότερες διευκρινίσεις έδωσε ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ΕΜΣ), Κλάους Ρέγκλινγκ, σύμφωνα με τον οποίο τα 2,8 δισ. ευρώ θα μπορούσαν να δοθούν μαζί στο τέλος του μήνα. Όπως είπε, για το 1,1 δισ. ευρώ η πολιτική απόφαση λήφθηκε, ωστόσο την εκταμίευση θα την αποφασίσει το δ.σ. του ΕΜΣ, το οποίο θα συνεδριάσει σε δύο εβδομάδες, και κρίθηκε ότι επειδή δεν έχει άμεση ανάγκη η Ελλάδα το ποσό αυτό να αποφασιστεί και τυπικά η εκταμίευση στις 24 Οκτωβρίου. Μέχρι τότε θα έχουν κοινοποιηθεί και τα στοιχεία για τις ληξιπρόθεσμες οφειλές, οπότε η εκταμίευση θα μπορούσε να αποφασιστεί για το σύνολο του ποσού, είπε ο κ. Ρέγκλινγκ.

Εξηγήσεις από Μοσκοβισί

Από την πλευρά του, ο κ. Μοσκοβισί, ο οποίος πριν από τη συνεδρίαση εμφανιζόταν ιδιαίτερα αισιόδοξος για την εκταμίευση χθες του συνολικού ποσού των 2,8 δισ. ευρώ, προσπάθησε να δώσει εξηγήσεις για την καθυστέρηση, μάλλον χωρίς να είναι απόλυτα πειστικός, αφού ίσως και αυτός αιφνιδιάστηκε από τη δυσμενή εξέλιξη της συζήτησης. Για το συγκεκριμένο θέμα τόνισε ότι τα στοιχεία για τις ληξιπρόθεσμες παίρνουν χρόνο να συγκεντρωθούν, αναγνώρισε ότι υπήρξε καθυστέρηση, ωστόσο εκτίμησε ότι μέχρι το τέλος Οκτωβρίου μπορεί να κλείσει και αυτή η εκκρεμότητα.

Ο Γάλλος επίτροπος μίλησε για σημαντικές μεταρρυθμίσεις που έγιναν στην Ελλάδα στο πλαίσιο της πρώτης αξιολόγησης, ενώ σε ερώτηση αν υπάρχει καθυστέρηση στην εφαρμογή, επέμεινε ότι το ζητούμενο είναι πως έχουν αποφασιστεί οι μεταρρυθμίσεις στο συνταξιοδοτικό, στη διακυβέρνηση των τραπεζών, στο Υπερταμείο αποκρατικοποιήσεων και στη ΓΓΔΕ. Η Ελλάδα βρίσκεται σε καλό δρόμο, είπε, προσθέτοντας ότι μέσα στο δεύτερο 10ήμερο του μήνα οι εκπρόσωποι των θεσμών θα επιστρέψουν στην Αθήνα για τη δεύτερη αξιολόγηση.

Το χρέος και η συμμετοχή του ΔΝΤ

Σχετικά με το χρέος και τη συμμετοχή του ΔΝΤ στο πρόγραμμα, ο κ. Ντέισελμπλουμ επέμεινε πολύ στην απόφαση του Εurogroup της 24ης Μαΐου και ειδικότερα στο σκέλος που αφορά τα βραχυπρόθεσμα, τα μεσοπρόθεσμα και τα μακροπρόθεσμα μέτρα ελάφρυνσής του. Για τα βραχυπρόθεσμα (στην ουσία δεν πρόκειται για μέτρα ελάφρυνσης αλλά διευκόλυνσης της εξυπηρέτησης) είπε ότι τα επεξεργάζεται ο κ. Ρέγκλινγκ και ο ΕΜΣ και θα απασχολήσουν τους υπουργούς τις επόμενες εβδομάδες.

Για τα μεσοπρόθεσμα, που είναι και η ουσία, παρέπεμψε στο τέλος του προγράμματος, το 2018, ενώ για τα μακροπρόθεσμα -εάν χρειαστούν- αργότερα. «Εμείς είπαμε από τον περασμένο Μάιο πώς θα κινηθούμε, οι θέσεις μας είναι γνωστές» επισήμανε, προσθέτοντας ότι το ΔΝΤ είχε πει ότι θα λάβει τις αποφάσεις του μέχρι το τέλος του έτους.

Οι παραπάνω επισημάνσεις του κ. Ντέισελμπλουμ είναι μάλλον προβληματικές δεδομένου ότι δεν δείχνουν πως υπάρχουν σημαντικά περιθώρια ευελιξίας από την πλευρά των Ευρωπαίων, οι οποίοι πολύ δύσκολα, εάν επιμείνουν σε αυτές τις θέσεις, θα πείσουν το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο να συμμετάσχει στο πρόγραμμα. Εκτός κι αν δεν αποτελεί πλέον προτεραιότητα η διατήρηση του διεθνούς οργανισμού στο πρόγραμμα πάση θυσία.

Ευ. Τσακαλώτος: Τεχνικοί οι λόγοι

Σε τεχνικούς λόγους απέδωσε ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος

το «σπάσιμο» της δόσης των 2,8 δισ. ευρώ, αναφέροντας ότι η Ελλάδα δεν έχει ακόμα προσκομίσει τα στοιχεία Σεπτεμβρίου για την εκκαθάριση των ληξιπρόθεσμων οφειλών.

Ο υπουργός Οικονομικών δήλωσε ικανοποιημένος από το αποτέλεσμα της συνεδρίασης και την έγκριση της ολοκλήρωσης και των 15 προαπαιτούμενων, προσθέτοντας ότι η εκταμίευση του 1,7 δισ. που αντιστοιχεί στην αποπληρωμή των ληξιπρόθεσμων οφειλών θα γίνει στις 24 Οκτωβρίου.

Τέλος, εξήγησε πως επειδή η Ελλάδα δεν έχει κάποιες σημαντικές πληρωμές στο αμέσως επόμενο διάστημα, το 1,1 δισ. που αντιστοιχεί στην εκπλήρωση των προαπαιτούμενων θα εκταμιευτεί επίσης στις 24 Οκτωβρίου.

Η ανακοίνωση

Στην ανακοίνωση που εκδόθηκε μετά τη συνεδρίαση, το Eurogroup χαιρετίζει την υλοποίηση του συνόλου των 15 προαπαιτούμενων από τις ελληνικές αρχές, καθώς και την υιοθέτηση των μέτρων για τη μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος και του τομέα της ενέργειας, για την ενίσχυση της τραπεζικής διακυβέρνησης, την πλήρη εγκαθίδρυση της νέας ανεξάρτητης Υπηρεσίας Εσόδων και το πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων.

Σημειώνει την περαιτέρω πρόοδο στη στελέχωση του Ταμείου Ιδιωτικοποιήσεων και Επενδύσεων και τονίζει ότι ο διορισμός μελών του δ.σ., συμπεριλαμβανομένων των θέσεων του προέδρου και του διευθύνοντος συμβούλου, πρέπει να επιδιωχθεί ως θέμα προτεραιότητας, προκειμένου να καταστεί το Ταμείο πλήρως λειτουργικό πριν από το τέλος του 2016. Για τον σκοπό αυτό, χαιρετίζει τη δέσμευση των ελληνικών αρχών να διασφαλίσουν ότι η διαδικασία διορισμού είναι σύμφωνη με τις απαιτήσεις του σχετικού νόμου και να διασφαλίσει ότι τα μέλη του δ.σ. είναι πλήρως ανεξάρτητα, με στόχο να εργαστούν σύμφωνα με τις διεθνείς βέλτιστες πρακτικές.

Η εφαρμογή των ορόσημων ανοίγει τον δρόμο για τον EΜΣ να εγκρίνει την εκταμίευση του 1,1 δισ. ευρώ στο πλαίσιο της δεύτερης δόσης για τις ανάγκες εξυπηρέτησης του χρέους, τονίζεται στην ανακοίνωση. Το Eurogroup αναγνωρίζει ότι έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος προς την κατεύθυνση της εκκαθάρισης των καθαρών καθυστερούμενων οφειλών κατά τους μήνες Ιούλιο και Αύγουστο και σημειώνει τον χρόνο που απαιτείται για την ολοκλήρωση των δεδομένων για τον Σεπτέμβριο, που θα γίνει αργότερα, μέσα στον Οκτώβριο.

Η θετική αξιολόγηση της εκκαθάρισης των καθαρών καθυστερούμενων οφειλών στην Ελλάδα από τα θεσμικά όργανα θα ανοίξει τον δρόμο για τον EΜΣ να εγκρίνει την περαιτέρω απελευθέρωση του 1,7 δισ. ευρώ, σημειώνεται στην ανακοίνωση. Τέλος, όπως τονίζεται, η προσοχή στρέφεται τώρα στις επόμενες φάσεις του προγράμματος, ενώ καλούνται οι ελληνικές αρχές να εντείνουν τη συνεργασία τους με τα θεσμικά όργανα σχετικά με τα μέτρα που απαιτούνται για την ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης εν ευθέτω χρόνω.