Είναι μεγάλες οι αναταράξεις που εμφανίζονται ξαφνικά στην παγκόσμια κεφαλαιαγορά. Αλλά, αφού οι θεσμικοί του ΧΑ έχουν αποφασίσει να κρατήσουν τους δείκτες σε φάση συσσώρευσης, τη δυναμική μέσα στη μέρα καθορίζει το διεθνές κλίμα. Σήμερα το σοκ ήρθε από την στερλίνα.
Του Κώστα Ιωαννίδη
Είναι μεγάλες οι αναταράξεις που εμφανίζονται ξαφνικά στην παγκόσμια κεφαλαιαγορά. Αλλά, αφού οι θεσμικοί του ΧΑ έχουν αποφασίσει να κρατήσουν τους δείκτες σε φάση συσσώρευσης, τη δυναμική μέσα στη μέρα καθορίζει το διεθνές κλίμα. Σήμερα το σοκ ήρθε από την στερλίνα.
Η στερλίνα σήμερα Παρασκευή 7/10, μετά τις 09:00 μάζεψε κάποιες απώλειες μετά από βύθιση σε χαμηλά τριών δεκαετιών στις ασιατικές συναλλαγές, εν μέσω αυξανόμενων φόβων για μια "σκληρή" την έξοδο της Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ο ευρύτερος παγκόσμιος αντίκτυπος στην αγορά ήταν περιορισμένος με τις μετοχές σε πτώση μάλλον μικρή. Η στερλίνα σημείωσε κατακόρυφη πτώση σχεδόν 10% σε μια στιγμή, αγοράζοντας 1,1378 δολάρια μετά την συντριβή των βασικών επίπεδων στήριξης που προκάλεσε ένα κύμα πωλήσεων. Αλλά γρήγορα ανέκαμψε και το πρωί ήταν περίπου στα 1,2441 δολάρια, ακόμα κάτω κατά -1,5% από τα επίπεδα στο τέλος των συναλλαγών στις ΗΠΑ, αφήνοντας τους traders με απορία λόγω απουσίας σημαντικών ειδήσεων στη διάρκεια της νύχτας. Ορισμένοι επαγγελματίες αποδίδουν την κίνηση της στερλίνας σε ένα πιθανό σφάλμα πληκτρολόγησης που προκάλεσε την αυτόματη εμφάνιση εντολών stop-loss. Όταν δεν καταλαβαίνουν οι επενδυτές τις απότομες κινήσεις η νευρικότητά τους μεγαλώνει και δεν μπορεί να προβλεφθεί η τάση στην Ευρώπη σήμερα.
Την επόμενη εβδομάδα έρχεται το Eurogroup (10/10) που αναμένεται να εγκρίνει την εκταμίευση της δεύτερης υποδόσης. Αυτό έχει σύμφωνα με τους περισσότερους προεξοφληθεί από το Χρηματιστήριο. Επίσης σήμερα έχουμε την ανακοίνωση σημαντικών αποτελεσμάτων για τις νέες θέσεις εργασίας στις ΗΠΑ, ενώ ξεκινούν την άλλη εβδομάδα και οι ανακοινώσεις αποτελεσμάτων των εταιρειών στις ΗΠΑ που δοκιμάζονται από τις καιρικές συνθήκες.
Ο Υπουργός Οικονομικών, Ευκλείδης Τσακαλώτος και ο αναπληρωτής Υπουργός Οικονομικών Γιώργος Χουλιαράκης είναι στην Ουάσιγκτον, όπου θα συμμετάσχουν στην Ετήσια Σύνοδο του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και της Παγκόσμιας Τράπεζας από τις 7 - 9 Οκτωβρίου 2016. Τη στάση του Ταμείου, ξεκαθάρισε στη συνέντευξη Τύπου που έδωσε η Κρ. Λαγκάρντ. Οι όροι συμμετοχής του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) στο ελληνικό πρόγραμμα διάσωσης δεν έχουν αλλάξει, υποστήριξε στο περιθώριο συνέντευξης Τύπου που παραχώρησε, εν όψει των εργασιών της Συνόδου του Ταμείου, στην Ουάσιγκτον.
Η επικεφαλής του διεθνούς οργανισμού κάλεσε την ελληνική κυβέρνηση να επισπεύσει την πρόοδο στην εφαρμογή των αναγκαίων διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων. «Έχει υπάρξει κάποια πρόοδος, αλλά πρέπει να γίνουν περισσότερα. Το Ταμείο έχει μόλις ολοκληρώσει την αξιολόγηση του άρθρου 4 και γι' αυτό έχει καθαρή εικόνα για την κατάσταση. Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι κάποιες μεταρρυθμίσεις έγιναν, αλλά πρέπει να γίνει ακόμα πολλή δουλειά. Θα στείλουμε σε περίπου δύο εβδομάδες αποστολή για να βοηθήσουμε την αξιολόγηση, στο πλαίσιο του προγράμματος του ESM». Σημείωσε ενδεικτικά.
Τα μηνύματα από τις Τράπεζες χθες ήταν σαφή όσο σαφήνεια υπάρχει στο ταμπλό του ΧΑ φέτος. Ακριβέστερα ο κύκλος των τιμών του δείκτη τους έχει επαναληφθεί αρκετές φορές και συνεπώς η πορεία δείχνει εξάντληση των πιέσεων και ανάδειξη ενός σχηματισμού διπλού πυθμένα για τη σειρά των συνεδριάσεων που σχηματίστηκαν από τις 5/9 ως σήμερα. Σε αυτόν το μικρό κύκλο ο δείκτης έπιασε κατώτερη μήνα στη σύνοδο της 16/9 στις 614 μονάδες και έκλεισε στις 629. Μετά, αφού αντέδρασε ως τις 23/9 πιάνοντας τις 685,5 επέστρεψε στις 30/9 στις 628,5 με κατώτερο μέρας στις 604,9. Τον Οκτώβριο έχει δύο ανοδικές και δύο ψευδοπτωτικές συνεδριάσεις και η εκτίμησή μας είναι πως αν, παγκόσμια, δεν πέσουν οι τραπεζικές μετοχές σε δυσμένεια, σήμερα θα κινηθούν ανοδικά. Διαφορετικά…
Το ζουμί από τις χθεσινές συναλλαγές παρήχθη από την επιτάχυνση της πτώσης σε ΟΤΕ και ΟΠΑΠ, από την μείωση της καθοδικής ορμής σε τράπεζες και ΕΕΕ και από τη ισχύ της ανοδικής δυναμικής σε ΜΥΤΙΛ, ΜΟΗ, ΕΧΑΕ και ΓΕΚΤΕΡΝΑ. Οι τράπεζες διεθνώς τυγχάνουν εύνοιας καθώς παγιώνεται η άποψη πως θα διακοπεί το καθεστώς των χαμηλών επιτοκίων που εμποδίζει την κερδοφορία τους επί σειρά ετών και ξεκινά η προεξόφληση. Τα τραπεζικά blue chip αφήνουν χώρο για συναλλαγές στις υπόλοιπες μετοχές του 25άρη αλλά για την ώρα αρκετά από αυτά με τον μεγάλο ημερήσιο τζίρο έχουν και μεγάλες απώλειες. Καλό Σαββατοκύριακο.
Η επίδραση της δυναμικής της περασμένης μέρας
ΗΠΑ
Οριακές διακυμάνσεις εμφάνισαν στην προτελευταία συνεδρίαση της εβδομάδας οι αμερικανικοί δείκτες στη Wall Street, εν όψει κρίσιμων στοιχείων για την αγορά εργασίας των ΗΠΑ που θα ανακοινωθούν σήμερα. Συγκεκριμένα, ο βιομηχανικός δείκτης Dow Jones υποχώρησε κατά 0,07% στις 18.268 μονάδες, ο δείκτης βαρόμετρο S&P 500 ενισχύθηκε κατά 0,05% στις 2.160 μονάδες, ενώ ο τεχνολογικός Nasdaq σημείωσε απώλειες κατά 0,17% στις 5.306 μονάδες.
Στο ταμπλό, η μετοχή της Twitter Inc. κατακρημνίστηκε κατά -20% εξαιτίας των δημοσιευμάτων περί μη κατάθεσης πρότασης εξαγοράς τόσο από την Apple, όσο κι από τις Google - Walt Disney. Πτώση κατά 3,62% εμφάνισε και η μετοχή της Tesla Motors, μετά την υποβάθμιση της σύστασης της Goldman Sachs σε «neutral» από «buy» προηγουμένως.
Σήμερα, οι αμερικανικές αρχές θα ανακοινώσουν τα επίσημα στοιχεία για τις νέες θέσεις εργασίας, με τους αναλυτές να αναμένουν αύξηση κατά 175.000 θέσεις, έναντι 151.000 θέσεων τον Αύγουστο. Τα στοιχεία θεωρούνται κρίσιμης σημασίας, δεδομένων και των επικείμενων κινήσεων για τη νομισματική πολιτική της Federal Reserve.
Στα οικονομικά νέα της ημέρας, νέα μείωση εμφάνισε ο αριθμός των νέων αιτήσεων επιδόματος ανεργίας στις ΗΠΑ, καθώς την προηγούμενη εβδομάδα (25 Οκτωβρίου - 1 Νοεμβρίου), υποχώρησε κατά 5.000, σε 249.000. Οι αναλυτές ανέμεναν αύξηση στις 256.000. Ο αριθμός των αιτήσεων διατηρήθηκε κάτω του ορίου των 270.000 για 14η συνεχόμενη εβδομάδα.
Την ίδια ώρα, ο μέσος όρος των τελευταίων τεσσάρων εβδομάδων υποχώρησε κατά 2.500, σε 253.000 αιτήσεις. Ο συνολικός αριθμός των δικαιούχων του επιδόματος ανεργίας τέλος, διολίσθησε κατά 6.000 άτομα, στα 2,06 εκατ. άτομα.
Παράλληλα, Google, Apple και Walt Disney δεν αναμένεται να υποβάλλουν προτάσεις για την εξαγορά της Twitter Inc., σύμφωνα με δημοσίευμα του «Recode», το οποίο επικαλείται εταιρικές πηγές. Την ίδια ώρα ωστόσο, πληθαίνουν τα σενάρια περί υποβολής πρότασης από τη Salesforce.
ΕΥΡΩΠΗ
Συγκρατημένες απώλειες - παρά τη θετική εκκίνηση - εμφάνισαν στη χθεσινή συνεδρίαση τα κυριότερα χρηματιστήρια στην Ευρώπη, με τους επενδυτές να αναμένουν τα στοιχεία για την αγορά εργασίας των ΗΠΑ. Συγκεκριμένα, o πανευρωπαϊκός δείκτης Stoxx 600 υποχώρησε κατά 0,40% στις 342,82 μονάδες, ενώ ο βρετανικός FTSE 100 σημείωσε πτώση κατά 0,47% στις 6.999 μονάδες και ο γερμανικός DAX κατέγραψε απώλειες κατά 0,16% στις 10.568 μονάδες. Ο γαλλικός CAC 40 κινήθηκε πτωτικά κατά 0,22% στις 4.480 μονάδες, ενώ στην περιφέρεια, ο ισπανικός ΙΒΕΧ 35 εμφάνισε απώλειες κατά 0,24% στις 8.757 μονάδες. Αντίθετα, ο ιταλικός FTSE MIB ενισχύθηκε κατά 0,09% στις 16.491 μονάδες.
Στο ταμπλό, η μετοχή της EasyJet κατακρημνίστηκε κοντά στο -7% λόγω των προειδοποιήσεων για σημαντική μείωση των κερδών της. Στον αντίποδα, η μετοχή της BBVA σημείωσε ήπια κέρδη κατά 0,76% χάρη στην αναβάθμιση της τιμής - στόχου από τη Citi.
Υπέρ της χρονικής επέκτασης του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης (QE), πέραν του Μαρτίου του 2017, τάσσεται το διοικητικό συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ), σύμφωνα με τα πρακτικά της συνεδρίασης της 7ης και 8ης Σεπτεμβρίου. Τα μέλη του δ.σ. της ΕΚΤ, όπως αποκαλύπτουν τα πρακτικά, διαθέτουν «τόσο την προθυμία, όσο και την ικανότητα να δράσουν εκ νέου», προκειμένου να επιτύχουν τους στόχους για τον πληθωρισμό.
Στα οικονομικά νέα της ημέρας, άνοδο εμφάνισαν τον Αύγουστο οι εργοστασιακές παραγγελίες στη Γερμανία, δεχόμενες ώθηση από την αύξηση της εγχώριας ζήτησης. Συγκεκριμένα, οι παραγγελίες ενισχύθηκαν κατά 1% έναντι αύξησης 0,3% τον Ιούλιο. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη άνοδο από τον περασμένο Μάρτιο. Οι αναλυτές ανέμεναν άνοδο κατά 0,3%.
Παράλληλα, στα προ-κρίσης επίπεδα ανέκαμψε η παραγωγικότητα στη Βρετανία, κατά τη διάρκεια του β’ τριμήνου του 2016, καθώς ο σχετικός δείκτης αυξήθηκε κατά 0,6% έναντι αύξησης 0,5% το α΄ τρίμηνο του έτους.
Τέλος, πτώση για 23ο συνεχόμενο μήνα εμφάνισαν, σε ετήσια βάση, οι τιμές καταναλωτή στην Ελβετία, καθώς τον Σεπτέμβριο υποχώρησαν κατά 0,2%. Σε μηνιαίο επίπεδο ωστόσο, οι τιμές αυξήθηκαν οριακά κατά 0,1%.
ΧΑ
Στην προτελευταία σύνοδο της εβδομάδας, οι θεσμικοί με ελαφρώς ανώτερο συναλλακτικό ενδιαφέρον, αποφάσισαν να συνεχιστεί η πτωτική δυναμική. Όπως όμως είναι γνωστό όταν οι Τράπεζες αφού πιέζονται, αντιδρούν ανοδικά όπως σήμερα μετά την εγγραφή στη μέση των συναλλαγών του ελάχιστου μέρας το κλίμα στην αγορά βελτιώνεται. Οι τράπεζες σήμερα στην Ευρώπη ήταν μεταξύ των κλάδων που ωθούσαν ανοδικά και στο ΧΑ εμφάνισαν μέγιστο κοντά στις 658,5 μονάδες στη διάρκεια μιας πλάγιας νευρικής κίνησης με κέρδη από την έναρξη ως τις 11:28. Αμέσως μετά εμφανίστηκαν πιέσεις σταθερές που έφεραν το δείκτη στο ελάχιστό του το οποίο σημειώθηκε στις 14:33 στις 643 μονάδες περίπου και αντιστοιχούσε σε μεταβολή -1,45%. Από εκεί ως το κλείσιμο εμφανίστηκε αγοραστικό ενδιαφέρον και πριν το κλείσιμο ο δείκτης εμφάνισε ακόμα και κέρδη που δεν διατήρησαν οι δημοπρασίες.
Οι περισσότεροι κλάδοι συνέχισαν να υποχωρούν μαζί με τις τράπεζες αλλά στο δεύτερο μέρος οι απώλειες αρκετών μεταμορφώθηκαν σε μικρά κέρδη. Συνήθως μετά από μάχες μεταξύ «ταύρων» και «αρκούδων» αν υποχωρούν οι τράπεζες ακολουθούν και άλλοι κλάδοι. Για αυτό σήμερα οι Τράπεζες έδωσαν μορφή στην πορεία των δεικτών στις πρώτες ώρες και μετά ανέλαβαν άλλοι κλάδοι με δεικτοβαρείς μετοχές για να τους κρατήσουν διαρκώς σε αρνητικό πεδίο και σε διαρκή αναζήτηση του ελάχιστου μέρας.
Οι «απαισιόδοξοι» εμφανίστηκαν με έντονο ενδιαφέρον για ξεφόρτωμα μετοχών από blue chip από τις 10:30 ως τις 16:48 που έφεραν τον ΓΔ στο ελάχιστο μέρας στις 572,03 από 573,64 μονάδες με μεταβολή -0,58%. Αμέσως μετά οι «ταύροι» που εμφανίστηκαν μουδιασμένοι αφού η αντίδρασή τους τον έφερε στις 574,22 μονάδες με μεταβολή -0,20%, με τη συμπαράσταση μιας αντίδρασης από την μέτριου μεγέθους πτώση που εμφάνισαν τα χρηματιστήρια της Ευρώπης.
Πάλι η πορεία που εμφάνισαν οι τράπεζες του 25άρη σήμερα καθόρισε σε μεγάλο βαθμό και τις διακυμάνσεις των βασικών δεικτών. Ο ΓΔ και ο 25άρης αναζητούσαν ως το τέλος της ελεύθερης διαπραγμάτευσης το ελάχιστο μέρας καθώς σήμερα ένα ενδοσυνεδριακό rebound των τραπεζικών μετοχών στο δεύτερο μέρος ταπώθηκε από τις απώλειες κλάδων που παρουσιάζονται πιο κάτω.
Με ανοδικό φινάλε η συνεισφορά των δημοπρασιών σήμερα, η αγορά φάνηκε να διατηρείται με σκληρή δοκιμασία, άρα με το σπαθί της, πάνω από δοκιμασμένες στηρίξεις των 571 μονάδων. Η στατιστική εικόνα στο ΧΑ βελτιώθηκε οριακά, όπως προκύπτει από το πλήθος των ανοδικών (8 από 7) blue chip έναντι των καθοδικών (12 από 15) με πέντε αμετάβλητα ΑΛΦΑ, ΕΛΛΑΚΤΩΡ, ΕΛΠΕ, ΕΤΕ και ΠΕΙΡ. Στις 40 μετοχές της κατάταξης με το μεγαλύτερο τζίρο μέρας είχαν πτώση οι 17 από 20 την προηγούμενη σύνοδο, και 6 από 8 ήταν αμετάβλητες. Άρα, οι 17 από 12 την Τετάρτη, ήταν ανοδικές. Στα 31,402 από 23,788 εκατ. ευρώ του συνολικού τζίρου, τα 13,10 από 12,54 κατευθυνθήκαν στα τραπεζικά blue chip. Η υπερ-συγκέντρωση του ενδιαφέροντος μειώθηκε από τα επίπεδα της προηγούμενης συνόδου αφού οι τράπεζες αποτελούν σήμερα το 41,71% από 52,71% του συνολικού τζίρου.
Οι Ευρωπαϊκές μετοχές, σήμερα εμφάνισαν πτωτική εικόνα και στη συνέχεια εμφανίστηκε η τάση για μείωση των αρχικών απωλειών, μια μέρα που η διάθεση για ανάληψη ρίσκου δεν εξαρτήθηκε από τις προσδοκίες για τη δυναμική των αγορών της Νέας Υόρκης, που ξεκίνησαν πτωτικά. Την ώρα που έκλεινε το ΧΑ, ο DΑΧ είχε μεταβολή +0,08%, ο CAC είχε μεταβολή +0,14%, με τον FTSE100 με μεταβολή -0,19%. Οι αγορές στις ΗΠΑ με τα futures τους που έδειχναν προς πτωτικό άνοιγμα άνοιξαν πτωτικά και εμφάνισαν μετά από λίγο απώλειες της τάξης του -0,45% για τον Dow Jones και για τον S&P500 μεταβολή -0,26%.
Στο ΧΑ ο ΓΔ οδηγήθηκε χαμηλότερα -0,20% και έφθασε στις 574,22 από 575,37 μονάδες και ο 25άρης έκλεισε στις 1519,12 από 1527,64 με μεταβολή -0,56%. Οι δημοπρασίες επέφεραν μικρή αλλαγή στον ΓΔ κατά 0,20 της μονάδας ψηλότερα και στον 25άρη κατά 2,0 χαμηλότερα, αφήνοντας τους πιο κοντά στο κατώτερο της ημερήσιας διακύμανσης.
Με κέρδη έκλεισαν οι εταιρίες Πρώτων Υλών +3,43% από -1,35%, Χημικών +1,80% από -1,76%, Πετρελαίου Αερίου +1,03% από -0,40% Χρ/μικών Υπηρεσιών +0,69% από +0,77% Ακίνητης Περιουσίας +0,28% από -0,60% Τεχνολογίας +0,14% από -1,95% Εμπορίου +0,14% από -2,11% Βιομηχανικών Προϊόντων +0,12% από -0,72% Κατασκευές Υλικά +0,11% από -0,05% και ο FTSEM +0,07% από -1,53%. Στον αντίποδα με απώλειες εμφανίστηκαν οι εταιρίες Τηλεπικοινωνιών -2,31% από -1,39%, Ταξίδια Αναψυχή -1,53% από -0,65%, Τροφίμων Ποτών -0,91% από -1,86%, Κοινής Ωφέλειας -0,78% από +0,59%, ο 25άρης -0,56% από -0,98%, Προσωπικά Οικιακά Είδη -0,43% από -0,06%, Τραπεζών -0,25% από -1,08% και ο ΓΔ -0,20% από -0,66%. Χωρίς μεταβολή εμφανίστηκαν οι εταιρίες των Ασφαλειών 0,00% από 0,00%, Μέσων Ενημέρωσης 0,00% από +7,60% και Υγείας 0,00% από 0,00%.
Για να συμβούν τα παραπάνω ο τζίρος διαμορφώθηκε στα 31,402 από 23,788 εκατ. ευρώ και οι συναλλαγές με πακέτα είχαν αξία 3,395 από 1,978 εκατ. ευρώ. Στις μετοχές του 25άρη χωρίς να ληφθούν υπόψη τα πακέτα κατευθύνθηκαν 26,428 από 20,642 εκατ. ευρώ και στου FTSEM 0,433 από 0,313 εκατ. ευρώ. Η κεφαλαιοποίηση του ΧΑ οδηγήθηκε στα 40,715 από 41,528 δις ευρώ και ο συνολικός όγκος διαμορφώθηκε στα 36,021 από 39,788 εκατ. τεμάχια. Το πλήθος των ανοδικών ανήλθε σε 51 από 40 των καθοδικών σε 41 από 52 και ο αριθμός των σταθερών διαμορφώθηκε σε 20 από 13.
Τεχνική ανάλυση
Ο Βαγγέλης Σιούτης της Guardian Trust ΑΧΕΠΕΥ υπογράμμισε: «Όπως έχει επισημανθεί επανειλημμένα: από 12/7 είναι γνωστό το εύρος που κινείται ο Γενικός Δείκτης (550 με 585 μονάδες) που διάσπαση προς την μία, ή την άλλη κατεύθυνση, θα έδινε την αντίστοιχη κίνηση.
Είναι γνωστές οι αντιστάσεις (απλός ΚΜΟ 200 ημερών 569 μονάδες, εκθετικός ΚΜΟ 200 ημερών 594 μονάδες, προ "Brexit" επίπεδο 620 μονάδες) και η στήριξη στις 520 μονάδες. Είναι γνωστός και ο αναιμικός τζίρος που συνοδεύει τις συνεδριάσεις τους τελευταίους τρεις μήνες. Το μόνο που έχει αλλάξει στις τελευταίες συνεδριάσεις είναι η αφύπνιση περιορισμένου αριθμού μετοχών και η ενεργοποίηση λίγων βασικών μετόχων που προχωρούν σε αγορές μετοχών των εταιρειών τους, δείγμα θετικό για την συνέχεια.
Στην προτελευταία σύνοδο της βδομάδας, ο 25άρης συνέχισε την πτωτική του πορεία που κατέληξε όμως, σε πτώση μικρών διαστάσεων. Το μέγιστο μέρας σημειώθηκε στο τρίτο λεπτό και ήταν οι 1531,34 μονάδες και το ελάχιστο μέρας ήρθε μετά τις 16:39 και ήταν στις 1515,01. Το κλείσιμο έγινε στις 1519,12 μονάδες με μεταβολή -0,56%. Ο τζίρος στα παράγωγα διαμορφώθηκε στα 10,261 εκατ. ευρώ.
Για τη σειρά Οκτωβρίου διακινήθηκαν 1548 ΣΜΕ με ανώτερο μέρας στις 1530,00 μονάδες και κατώτερο στις 1513,00. Επίσης άλλαξαν χέρια 882 ΣΜΕ για τη σειρά Νοεμβρίου. Ο δείκτης έκλεισε στις 1519,12 μονάδες και η τιμή εκκαθάρισης του ΣΜΕ Οκτωβρίου ορίστηκε στις 1518,75 και της επόμενης στις 1518,50, με ανοικτά συμβόλαια για τη σειρά Οκτωβρίου στα 5030 ενώ για τη σειρά Νοεμβρίου ανήλθαν σε 1231. Η απόσταση της εκκαθάρισης από το κλείσιμο του 25άρη είναι πολύ οριακή και υπογραμμίζει την εξάτμιση των δυσοίωνων στοιχημάτων.
Παρατηρήσεις εγχώριων αναλυτών
Ο Βαγγέλης Σιούτης της Guardian Trust ΑΧΕΠΕΥ
Ανοδικά κινείται προς το παρόν η πρώτη εβδομάδα του Οκτωβρίου, αλλά μέσα στο γνωστό εύρος τιμών που ταλαιπωρεί καθημερινά τους επενδυτές που ασχολούνται ενεργά. Όπως έχει επισημανθεί επανειλημμένα: από 12/7 είναι γνωστό το εύρος που κινείται ο Γενικός Δείκτης (550 με 585 μονάδες) που διάσπαση προς την μία, ή την άλλη κατεύθυνση, θα έδινε την αντίστοιχη κίνηση.
Είναι γνωστές οι αντιστάσεις (απλός ΚΜΟ 200 ημερών 569 μονάδες, εκθετικός ΚΜΟ 200 ημερών 594 μονάδες, προ "Brexit" επίπεδο 620 μονάδες) και η στήριξη στις 520 μονάδες. Είναι γνωστός και ο αναιμικός τζίρος που συνοδεύει τις συνεδριάσεις τους τελευταίους τρεις μήνες. Το μόνο που έχει αλλάξει στις τελευταίες συνεδριάσεις είναι η αφύπνιση περιορισμένου αριθμού μετοχών και η ενεργοποίηση λίγων βασικών μετόχων που προχωρούν σε αγορές μετοχών των εταιρειών τους, δείγμα θετικό για την συνέχεια.
Βέβαια η συσσώρευση αυτή δεν μπορεί να διαρκέσει για μεγάλο χρονικό διάστημα και αρκετοί επενδυτές περιμένουν τις εξελίξεις από την σύνοδο του ΔΝΤ και τις συναντήσεις του Οικονομικού Επιτελείου στην Ουάσιγκτον, για να προσαρμόσουν την επενδυτική τους στρατηγική.
Πρέπει σύντομα να αποσαφηνιστεί αν θα υπάρξει ενεργή συμμετοχή του ΔΝΤ στο Ελληνικό πρόγραμμα και να επιτευχθεί συμφωνία μεταξύ Ευρωπαϊκών Θεσμών και ΔΝΤ στη διαχείριση του χρέους. Η παράταση αυτών των εκκρεμοτήτων (λόγω και των Γερμανικών εκλογών) θα ήταν επιζήμια στην προσπάθεια ανάκαμψης της Ελληνικής Οικονομίας. Η συμφωνία αυτή είναι υποχρεωτική για να επανέλθει η εμπιστοσύνη και να μπει ξανά η Χώρα μας στο χάρτη των Διεθνών Επενδυτών.
Τις προηγούμενες μέρες είχαμε δηλώσεις Moscovici, Regling, εκθέσεις από το ΔΝΤ για καλύτερες επιδόσεις για το 2016 και 2017 όσον αφορά την ανάπτυξη, ακόμη και από τους στόχους της Κυβέρνησης αλλά από την άλλη για χειρότερες επιδόσεις στα πρωτογενή πλεονάσματα. Όλα αυτά δείχνουν ότι υπάρχει κινητικότητα γύρω από το Ελληνικό ζήτημα αλλά χρειάζεται να μετουσιωθεί σε συμφωνία.
Την επόμενη εβδομάδα έχουμε το Eurogroup (10/10) που αναμένεται να εγκρίνει την εκταμίευση της δεύτερης υποδόσης, κάτι που έχει προεξοφληθεί από το Χρηματιστήριο.
Επίσης σήμερα έχουμε την ανακοίνωση σημαντικών αποτελεσμάτων για τις νέες θέσεις εργασίας στις ΗΠΑ, ενώ ξεκινούν την άλλη εβδομάδα και οι ανακοινώσεις αποτελεσμάτων των εταιρειών στην πέραν του Ατλαντικού όχθη.
Σήμερα
Η στερλίνα μάζεψε κάποιες απώλειες μετά από βύθιση σε χαμηλά τριών δεκαετιών στις ασιατικές συναλλαγές την Παρασκευή, εν μέσω αυξανόμενων φόβων για μια "σκληρή" την έξοδο της Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση, αν και ο ευρύτερος παγκόσμιος αντίκτυπος στην αγορά ήταν περιορισμένος με τις μετοχές σε πτώση μάλλον οριακά.
Η στερλίνα σημείωσε κατακόρυφη πτώση σχεδόν 10% τοις εκατό σε μια στιγμή αγοράζοντας 1,1378 δολάρια μετά την συντριβή των βασικών επίπεδων στήριξης προκαλώντας ένα κύμα πωλήσεων. Αλλά γρήγορα ανέκαμψε και το πρωί ήταν περίπου στα 1,2441 δολάρια, ακόμα κάτω κατά -1,5% από τα επίπεδα στο τέλος των συναλλαγών στις ΗΠΑ αφήνοντας τους traders με απορία λόγω απουσίας σημαντικών ειδήσεων στη διάρκεια της νύχτας.
Η λίρα έχει πέσει μέσα από νέες πιέσεις καθώς αυξάνονται οι φόβοι ότι το διαζύγιο της Βρετανίας από την ΕΕ θα είναι πιό ακατάστατο και δαπανηρή για την οικονομία από ό, τι αναμενόταν. Πρωθυπουργός της Βρετανίας Theresa Μαΐου, έχει ορίσει προθεσμία ως την έλευση του Μαρτίου για να ξεκινήσει η επίσημη διαδικασία αναχώρησης από την ΕΕ.
Ενώ η κίνηση της στερλίνας σε γενικές γραμμές συνέπεσε με ορισμένες εκθέσεις ειδήσεων ότι ο διαχωρισμός της Βρετανίας από την ευρωζώνη μπορεί να είναι μια δύσκολη διαδικασία, ορισμένοι επαγγελματίες αποδίδουν την κίνηση της στερλίνας σε ένα πιθανό σφάλμα πληκτρολόγησης που προκάλεσε την αυτόματη εμφάνιση εντολών stop-loss.
Ο υπουργός Οικονομικών της Βρετανίας Philip Hammond προσπάθησε να καθησυχάσει μέρος του εκνευρισμού στις αγορές την Πέμπτη, λέγοντας ότι η οικονομία του Ηνωμένου Βασιλείου έχει ισχυρά θεμελιώδη αλλά αναγνώρισε ότι το επόμενο έτος θα είναι «ταραχώδες».
Αλλού στις αγορές συναλλάγματος, το δολάριο υποχώρησε 0,3% έναντι του γεν, στα 103,66 γιεν μετά το χτύπημα στο υψηλότερο επίπεδο σε ένα μήνα την Πέμπτη.
Το ευρώ υποχώρησε 0,2% στα 1,1128 δολάρια, έτοιμη για πτώση 1% για την εβδομάδα.
Οι ασιατικές μετοχές υποχωρούν αλλά ο ευρύτερος δείκτης MSCI των μετοχών της Ασίας-Ειρηνικού εκτός Ιαπωνίας δεν βρέθηκε μακριά από το υψηλό 14-μηνών που άγγιξε τον περασμένο μήνα, πριν την ανακοίνωση για τις νέες θέσεις εργασίας των ΗΠΑ, που θα δημοσιευτούν αργότερα μέσα στην ημέρα. Ο δε Nikkei της Ιαπωνίας υποχώρησε περίπου 0,2%.
Μια ανακοίνωση με ικανοποιητικό αριθμό νέων θέσεων εργασίας θα μπορούσε να παγιώσει τις προσδοκίες για αύξηση των επιτοκίων της Federal Reserve αργότερα αυτό το έτος. Οι οικονομολόγοι που συμμετείχαν σε δημοσκόπηση του Reuters προβλέπουν ότι οι μισθοδοσίες εκτός του αγροτικού τομέα θα αυξηθούν κατά 175.000.
Μια άτακτη αντίδραση σε πιθανές αυξήσεις των επιτοκίων των ΗΠΑ θα μπορούσε να διαταράξει τις ροές κεφαλαίων και να φέρει αύξηση της μεταβλητότητας των τιμών των περιουσιακών στοιχείων στην Ασία, δήλωσε την Πέμπτη, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.
Τα Συμβόλαια Μελλοντικής Εκπλήρωσης επιτοκίων τώρα τιμολογούν ένα 65% πιθανότητες για αύξηση των επιτοκίων μέχρι το Δεκέμβριο, ψηλά δηλαδή σε σύγκριση με το λιγότερο από 50% στα τέλη του προηγούμενου μήνα. Η απόδοση του 10ετούς ΗΠΑ κρατικά ομόλογα χτύπησε ένα υψηλό τριών εβδομάδων των 1,746% την Πέμπτη πριν μειωθεί ελαφρά στο 1,73% σήμερα.
Ο χρυσός χτύπησε ένα χαμηλό 3-1 / 2 μηνών των 1.250 δολαρίων ανά ουγγιά, αφού υποχώρησαν κατά 5% για την εβδομάδα. Τελευταία ανήλθε σε στα 1.258,8. Οι τιμές του πετρελαίου σταθεροποιήθηκαν αφού πρώτα το αργό Η.Π.Α. από μια μέρα στην άλλη, πέρασε πάνω από τα 50 $ το βαρέλι. Τα futures αργού ΗΠΑ σημείωσαν ελαφρά διαφοροποίηση στα 50,43 δολάρια, ακριβώς κάτω από τα υψηλά τεσσάρων μηνών της Πέμπτης στα 50,63.
Ειδήσεις από το εσωτερικό
Στην Ουάσιγκτον μεταφέρεται σήμερα και αύριο το επίκεντρο της προσοχής, καθώς στο περιθώριο της Συνόδου του ΔΝΤ και της Παγκόσμιας Τράπεζας θα πραγματοποιηθεί σειρά συναντήσεων για το ελληνικό ζήτημα. Αυτή τη φορά κυρίαρχο θέμα στην ατζέντα θα είναι η διευθέτηση του χρέους, το οποίο βεβαίως είναι στενά συνδεδεμένο και με τις δημοσιονομικές επιδόσεις της Ελλάδας και κατά συνέπεια με τους στόχους των πρωτογενών πλεονασμάτων μέχρι το 2018.
Το «Ασφαλιστικό Κεφάλαιο Αλληλεγγύης Γενεών - ΑΚΑΓΕ» περιέχει δύο μικρότερους και διακριτούς υπολογαριασμούς, ενώ το συνολικό ποσό που διαθέτει ανέρχεται στα 4,917 δισ. ευρώ. Από αυτό το ποσό τα 3 δισ. ευρώ σύμφωνα με τον ιδρυτικό νόμο του ΑΚΑΓΕ 3655/2008, άρθρο 149, είναι «κλειδωμένα» μέχρι το τέλος του 2018. Οι άλλοι δύο μικρότεροι υπολογαριασμοί του ΑΚΑΓΕ διαθέτουν ο μεν ένας που προορίζεται για την ενίσχυση των κύριων συνάξεων 1,631 δισ. ευρώ και ο υπολογαριασμός για την ενίσχυση των επικουρικών συντάξεων διαθέτει 295 εκατ. ευρώ. Σύμφωνα με τον φετινό προϋπολογισμό του ΑΚΑΓΕ, προβλέπονται συνολικές δαπάνες ύψους 435 εκατ. ευρώ. Μετά το διπλό αίτημα της διοίκησης του ΟΑΕΕ για οικονομική ενίσχυση 350 εκατ. ευρώ αναμένεται η έκδοση κοινής υπουργικής απόφασης προκειμένου να εκταμιευθούν τα χρήματα από το ΑΚΑΓΕ. Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες της «Ν» για την κρισιμότητα της κατάστασης στην οποία έχει περιέλθει ο ΟΑΕΕ, το Μέγαρο Μαξίμου έχει ζητήσει αναλυτική ενημέρωση από το υπουργείο Εργασίας.
Οι όροι συμμετοχής του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) στο ελληνικό πρόγραμμα διάσωσης δεν έχουν αλλάξει, υποστήριξε η Κριστίν Λαγκάρντ, στο περιθώριο συνέντευξης Τύπου που παραχώρησε, εν όψει των εργασιών της Συνόδου του Ταμείου, στην Ουάσιγκτον. Η επικεφαλής του διεθνούς οργανισμού κάλεσε την ελληνική κυβέρνηση να επισπεύσει την πρόοδο στην εφαρμογή των αναγκαίων διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων. «Έχει υπάρξει κάποια πρόοδος, αλλά πρέπει να γίνουν περισσότερα» σημείωσε, ενδεικτικά.
Απόλυτα ρεαλιστική θεωρεί η Eurobank την εκτίμηση του προσχεδίου προϋπολογισμού για πρωτογενές πλεόνασμα 0,6% του ΑΕΠ το 2016, ενώ σε ό,τι αφορά το στόχο του νέου προϋπολογισμού για πρωτογενές πλεόνασμα 1.8% του ΑΕΠ το 2017 (αλλά και του στόχου του προγράμματος για το 2018), η επιτευξιμότητά τους θεωρείται επίσης εφικτή, υπό την προϋπόθεση σημαντικής ανάκαμψης της εγχώριας οικονομικής δραστηριότητας το επόμενο διάστημα.
Διευρύνεται το πεδίο συνεργασίας των τριών μεγαλύτερων ναυτιλιακών δυνάμεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ειδικότερα της Ελλάδας, της Μάλτας και της Κύπρου. Σε συνάντηση που πραγματοποιήθηκε στη Μάλτα, ο Έλληνας υπουργός Ναυτιλίας Θοδωρή Δρίτσς, ο υπουργός Συγκοινωνιών και Έργων της Κύπρου Μάριος Δημητριάδης και ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών της Μάλτας Joe Mizzi συμφώνησαν στην ανάγκη υποστήριξης της ευρωπαϊκής ναυτιλίας, η οποία σε περίοδο παρατεταμένης ύφεσης προβάλλει περισσότερο επίκαιρη από ποτέ. Για τον σκοπό αυτό εξέφρασαν τη πρόθεσή τους για περαιτέρω διεύρυνση της συνεργασίας τους, τόσο σε επίπεδο Ε.Ε. όσο και σε επίπεδο Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού. Η συγκυρία για τα τρία κράτη θεωρείται ευνοϊκή, εν όψει της ανάληψης της προεδρίας του Συμβουλίου της Ε.Ε. από τη Μάλτα το α’ εξάμηνο του 2017.
Επιτυχημένη κρίνεται η Επιχειρηματική Αποστολή στη Στοκχόλμη, η οποία διοργανώθηκε από την Ελληνική Πρεσβεία στη Σουηδία, σε συνεργασία με το Ελληνο-Σουηδικό Επιμελητήριο, στο πλαίσιο της επίσημης επίσκεψης του υφυπουργού Εξωτερικών, αρμοδίου για θέματα Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων, κ. Δημήτρη Μάρδα στην Σουηδία. Κύριος στόχος της επίσκεψης ήταν η προώθηση των εμπορικών και οικονομικών σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών.
Το προσχέδιο του προϋπολογισμού του 2017 επιχειρεί μία τεράστια αναδιανομή εισοδήματος και στα δύο άκρα των εισοδημάτων, με απρόβλεπτες επιπτώσεις, αναφέρει ο Σύνδεσμος Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών (ΣΕΒ) στο εβδομαδιαίο οικονομικό του δελτίο για την ελληνική οικονομία. Όπως εξηγεί ο ΣΕΒ «από τη μια πλευρά στους φορολογούμενους, από τα υψηλότερα εισοδήματα προς τα χαμηλότερα (εδώ κατά τον ΣΕΒ περιλαμβάνεται και η συμπαθής -προς κάθε κυβέρνηση- ομάδα των φοροφυγάδων) και από την άλλη πλευρά, από τους συνταξιούχους και τους επιδοματούχους του παλαιού συστήματος (όπου δεν υπήρχε διαχωρισμός προνοιακών και συνταξιοδοτικών παροχών) στους δικαιούχους του νέου συστήματος παροχών και κοινωνικών δαπανών».
Την προσωρινή διανομή ποσών στους δικαιούχους απαιτήσεων από ασφάλιση ζωής των υπό εκκαθάριση Ασπίς Πρόνοια ΑΕΓΑ και Commercial Value AEE, γνωστοποίησε η Τράπεζα της Ελλάδος ΕΛΛ+0,71% (ΤτΕ), ως αρμόδια εποπτική αρχή. Η διαδικασία θα υλοποιηθεί σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία και με τους όρους και προϋποθέσεις που θα θέσει ο ασφαλιστικός εκκαθαριστής. Ως ημερομηνία έναρξης της πιστοποίησης των δικαιούχων ορίζεται η 17η Οκτωβρίου του 2016.
Τηνέκδοση ομολόγων, με εγγύηση του ελληνικού δημοσίου, προκειμένου να λειτουργήσουν ως ενέχυρα για τη χρήση του μηχανισμού Έκτακτης Βοήθειας σε Ρευστότητα (ELA) της ΕΚΤ, σχεδιάζει η Attica Bank, ΑΤΤ-2,04% σύμφωνα με δηλώσεις του αναπληρωτή διευθύνοντος συμβούλου της τράπεζας, Θανάση Τσαδάρη, στο πρακτορείο Reuters. «Θα εκδώσουμε τέτοιου είδους ομόλογα, ύψους 380 εκατ. ευρώ, για να έχουμε ένα “άνετο μαξιλαράκι” άντλησης ρευστότητας από τον ELA» εξήγησε το στέλεχος της τράπεζας.
Ειδήσεις από το εξωτερικό
Στηδιάσταση απόψεων του Βερολίνου με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) στο θέμα της Deutsche Bank αλλά και για το ελληνικό πρόγραμμα αναφέρεται δημοσίευμα της γερμανικής οικονομικής εφημερίδας Handelsblatt. H εφημερίδα σημειώνει: «Ο υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε και η επικεφαλής του ΔΝΤΚριστίν Λαγκάρντ τονίζουν συχνά και με ευχαρίστηση την φιλία τους. Αυτή τη στιγμή όμως η κατάσταση μεταξύ της ομοσπονδιακής κυβέρνησης και του ΔΝΤ κάθε άλλο από μη τεταμένη είναι. Λίγο πριν την ετήσια σύνοδο του Ταμείου υπήρξαν και πάλι προστριβές. Η αιτία: η δημόσια ανάμειξη του ΔΝΤ στην Deutsche Bank. Ο Σόιμπλε θα ήθελε η κρίση της τράπεζας να μην γίνει αντικείμενο συζήτησης στην Ουάσινγκτον. Και ενώ εκείνος αποφεύγει πεισματικά κάθε σχόλιο, το ΔΝΤ είναι λιγότερο επιφυλακτικό».
Έτοιμοι να προσφέρουν κεφαλαιακές «ενέσεις», εάν αυτό χρειασθεί για τη στήριξη της μεγαλύτερης γερμανικής τράπεζας, φέρονται να είναι οι διευθύνοντες σύμβουλοι αρκετών μεγάλων γερμανικών εταιρειών, σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας Handelsblatt.
Το δημοσίευμα, το οποίο επικαλείται ανώνυμες πηγές, αναφέρει ότι στην περίπτωση ενός σχεδίου έκτακτης ανάγκης, οι συμμετέχουσες επιχειρήσεις θα αγοράσουν μετοχές της γερμανικής τράπεζας για να ενισχύσουν τα διαθέσιμά της.
Υπέρ της χρονικής επέκτασης του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης (QE), πέραν του Μαρτίου του 2017, τάσσεται το διοικητικό συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ), σύμφωνα με τα πρακτικά της συνεδρίασης της 7ης και 8ης Σεπτεμβρίου.
Τα μέλη του δ.σ. της ΕΚΤ, όπως αποκαλύπτουν τα πρακτικά, διαθέτουν «τόσο την προθυμία, όσο και την ικανότητα να δράσουν εκ νέου», προκειμένου να επιτύχουν τους στόχους για τον πληθωρισμό. Ως εκ τούτου, εκφράζεται η κοινή πεποίθηση για την επιμήκυνση του προγράμματος QE, εφόσον καταστεί αναγκαίο. Σημειώνεται ότι η ολοκλήρωση του QE είναι προγραμματισμένη για τον Μάρτιο του 2017.
Νέα μείωση εμφάνισε ο αριθμός των νέων αιτήσεων επιδόματος ανεργίας στις ΗΠΑ, καθώς την προηγούμενη εβδομάδα (25 Οκτωβρίου - 1 Νοεμβρίου), υποχώρησε κατά 5.000, σε 249.000. Οι αναλυτές ανέμεναν αύξηση στις 256.000. Ο αριθμός των αιτήσεων διατηρήθηκε κάτω του ορίου των 270.000 για 14η συνεχόμενη εβδομάδα. Την ίδια ώρα, ο μέσος όρος των τελευταίων τεσσάρων εβδομάδων υποχώρησε κατά 2.500, σε 253.000 αιτήσεις. Ο συνολικός αριθμός των δικαιούχων του επιδόματος ανεργίας τέλος, διολίσθησε κατά 6.000 άτομα, στα 2,06 εκατ. άτομα.
Στα προ-κρίσης επίπεδα ανέκαμψε η παραγωγικότητα στη Βρετανία, κατά τη διάρκεια του β’ τριμήνου του 2016. Συγκεκριμένα, ο δείκτης παραγωγικότητας αυξήθηκε κατά 0,6% έναντι αύξησης 0,5% το α΄ τρίμηνο του έτους. Η παραγωγικότητα επέστρεψε, για πρώτη φορά, σε επίπεδα προς της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης του 2008. Όσον αφορά το 2015, τα στοιχεία αναθεωρήθηκαν σε πτώση 0,6% έναντι της αρχικής εκτίμησης περί πτώσης 0,2%.
Google, Apple και Walt Disney δεν αναμένεται να υποβάλλουν προτάσεις για την εξαγορά της Twitter Inc., σύμφωνα με δημοσίευμα του «Recode», το οποίο επικαλείται εταιρικές πηγές. Συγκεκριμένα, αξιωματούχοι της Google καθιστούν σαφές ότι δεν υπάρχει σχέδιο για την αγορά της Twitter, παρά την ύπαρξη δημοσιευμάτων, τα οποία έκαναν λόγο για έντονο ενδιαφέρον του τεχνολογικού κολοσσού.
Επιβράδυνση εμφάνισε στο β’ τρίμηνο του 2016,ο ρυθμός ανάπτυξης των χωρών - μελών του ΟΟΣΑ, καθώς περιορίστηκε στο 0,3% έναντι 0,4% το α’ τρίμηνο του 2016. Η συνεισφορά της ιδιωτικής και κρατικής κατανάλωσης στη διαμόρφωση του ΑΕΠ, παρέμεινε σταθερή στο 0,3% και 0,1% αντίστοιχα, ενώ η συνεισφορά των επενδύσεων αυξήθηκε οριακά στο 0,1%. Όσον αφορά τις επτά μεγαλύτερες οικονομίες του πλανήτη, το ΑΕΠ των ΗΠΑ επιταχύνθηκε στο 0,4% (0,2% το α’ τρίμηνο) και της Βρετανίας στο 0,7% (0,4% το α’ τρίμηνο).
Στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων 18 μηνών αυξήθηκαν τον Σεπτέμβριο οι διεθνείς τιμές τροφίμων, σύμφωνα με στοιχεία των Ηνωμένων Εθνών. Μάλιστα, ο δείκτης τιμών τροφίμων, εξαιρουμένης μίας μικρής πτώσης τον Ιούλιο, καταγράφει συνεχή άνοδο από τον περασμένο Ιανουάριο. Τον Σεπτέμβριο, ο γενικός δείκτης διαμορφώθηκε στις 170,9 μονάδες, σημειώνοντας άνοδο κατά 2,9% έναντι του Αυγούστου του 2016 και κατά 10% έναντι του Σεπτεμβρίου του 2015.