Καθοριστικός ο Σεπτέμβριος για το μέλλον της οικονομίας

Από την έντυπη έκδοση 

Των Θάνου Τσίρου και Νίκου Μπέλλου 

Ασφυκτικά «γεμάτο» θα είναι το χρονικό διάστημα μέχρι το τέλος του μήνα, με το οικονομικό επιτελείο να καλείται να κλείσει το ένα μέτωπο μετά το άλλο προκειμένου να αποφύγει απρόοπτα και καθυστερήσεις.

Το δημοσίευμα στον γερμανικό Τύπο («Handelsblatt»), επικαλούμενο Ευρωπαίο αξιωματούχο, που ανέφερε ότι δεν αναμένεται να υπάρξει άλλη εκταμίευση για την Ελλάδα μέχρι το τέλος του έτους, προκάλεσε έντονη ανησυχία, δεδομένου ότι μέχρι τον Νοέμβριο έχει προγραμματιστεί η εκταμίευση περίπου 9 δισ. ευρώ. Στελέχη της ελληνικής κυβέρνησης έσπευσαν να διαψεύσουν το δημοσίευμα, αναφέροντας ότι οι συζητήσεις με τους Ευρωπαίους βρίσκονται εντός χρονοδιαγράμματος. Από την προσεχή Παρασκευή ξεκινάει ο κρίσιμος «μαραθώνιος» των επαφών της κυβέρνησης.

• Στις 9 Σεπτεμβρίου θα πραγματοποιηθεί η άτυπη σύνοδος του Eurogroup στην Μπρατισλάβα με την ατζέντα να έχει διαμορφωθεί κατά το πρόσφατο Euro working Group. Η Ελλάδα αναμένεται να είναι ένα από τα θέματα που θα συζητήσουν οι Ευρωπαίοι υπουργοί Οικονομικών, οι οποίοι θα ζητήσουν από τον Έλληνα ΥΠΟΙΚ Ευκλείδη Τσακαλώτο να επισπεύσει την ολοκλήρωση των 15 προαπαιτούμενων.
  Στην ημερήσια διάταξη της συνεδρίασης της Παρασκευής, που δημοσιοποίησε χθες το Εurogroup, οι υπουργοί θα εξετάσουν την πρόοδο που σημείωσε η Ελλάδα όσον αφορά την επίτευξη των συμφωνηθέντων προαπαιτούμενων, η ολοκλήρωση των οποίων θα ανοίξει τον δρόμο για την εκταμίευση περαιτέρω χρηματοδοτικής στήριξης στο πλαίσιο της δεύτερης δόσης. Από τη δεύτερη δόση των 10,3 δισ. της πρώτης αξιολόγησης, στις 21/6 αποφασίστηκε η εκταμίευση 7,5 δισ. και απομένουν να εκταμιευτούν ακόμη 2,8 δισ.
• Την ίδια ημέρα που ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος θα εκπροσωπεί τη χώρα στο Eurogroup, στην Αθήνα θα πραγματοποιείται η Μεσογειακή Σύνοδος Κορυφής, η οποία γίνεται με πρωτοβουλία της ελληνικής κυβέρνησης.
• Στις 10 Σεπτεμβρίου αναμένεται με ιδιαίτερο ενδιαφέρον η ομιλία του πρωθυπουργού στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης. Μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας εκχώρησης των τεσσάρων τηλεοπτικών αδειών, ο ίδιος ο Αλέξης Τσίπρας καλλιέργησε προσδοκίες ότι θα ανακοινωθούν παροχές (σ.σ.: ήδη εξαγγέλθηκε ότι το τίμημα από τις άδειες θα διανεμηθεί ως κοινωνικό μέρισμα). Εκτός όμως από τις παροχές, οι παραγωγικοί φορείς της χώρας περιμένουν να ακούσουν από τον πρωθυπουργό το αφήγημα για το πώς θα επιστρέψει η ελληνική οικονομία στην ανάπτυξη, αρχής γενομένης από το β’ εξάμηνο του 2016.
• Στις 12 Σεπτεμβρίου (σ.σ.: η ημερομηνία δεν έχει κλειδώσει ακόμη) αναμένεται να επιστρέψουν στην Αθήνα οι επικεφαλής του κουαρτέτου για να προχωρήσει κατ’ αρχάς η λίστα με τα 15 προαπαιτούμενα. Χρονοδιάγραμμα δεν έχει ανακοινωθεί, ωστόσο, οι συζητήσεις δεν αναμένεται να τραβήξουν σε μάκρος, καθώς και οι δύο πλευρές ενδιαφέρονται να ξεκινήσει ταχύτατα η διαδικασία της β’ αξιολόγησης. Η εκταμίευση της δόσης των 2,8 δισ. ευρώ θα εξαρτηθεί από την έκθεση προόδου που θα συντάξουν οι Ντέκλαν Κοστέλο (Ευρωπαϊκή Επιτροπή), Ντέλια Βελκουλέσκου (ΔΝΤ), Φραντσέσκο Ντρούντι (ΕΚΤ) και Νικόλα Τζιαμαρόλι (ESM), με την ολοκλήρωση των επαφών. Θα προηγηθεί η κατάθεση νομοσχεδίου στη Βουλή το οποίο και θα υλοποιεί τα όσα θα συμφωνηθούν με τους τέσσερις θεσμούς κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων. Το ζητούμενο για την ελληνική κυβέρνηση είναι το νομοσχέδιο να ψηφιστεί μέχρι το τέλος του μήνα, καθώς η β’ αξιολόγηση έχει πολλά θέματα (μεταξύ των οποίων και τα εργασιακά) και αναμένεται να τραβήξει σε μάκρος. Προς το παρόν μόνο «ευχές» υπάρχουν από Έλληνες και Ευρωπαίους αξιωματούχους για ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων και έναρξη της συζήτησης για το χρέος μέσα στο τρέχον έτους.
• Η Ντέλια Βελκουλέσκου, επικεφαλής της ομάδας του ΔΝΤ, δεν αποκλείεται να παρατείνει την παραμονή της στην Αθήνα, καθώς θα πρέπει να ολοκληρωθεί γύρος επαφών με ελληνικούς φορείς (Τράπεζα της Ελλάδας, παραγωγικοί φορείς κ.λπ.) στο πλαίσιο της σύνταξης της έκθεσης του «Άρθρου 4» του καταστατικού του ΔΝΤ (Article 4). Οι επαφές αυτές θα παίξουν ουσιαστικό ρόλο για τη σύνταξη της αναθεωρημένης έκθεσης για τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους, η οποία τοποθετείται χρονικά μέσα στον Οκτώβριο.
• Στις 13 Σεπτεμβρίου αναμένεται να κατατεθεί το πόρισμα της «επιτροπής σοφών» για το εργασιακό. Το κείμενο αποκτά ξεχωριστό ενδιαφέρον εν όψει της έναρξης των διαπραγματεύσεων με τους θεσμούς για την ολοκλήρωση της β’ αξιολόγησης. Μάλιστα, τα εργασιακά δικαιώματα, αλλά και οι βέλτιστες πρακτικές θα βρεθούν στο επίκεντρο και του διήμερου Διεθνούς Συνεδρίου το οποίο αναμένεται να πραγματοποιηθεί στις 16 και στις 17/9 στην Αθήνα.
• Στις 29 Σεπτεμβρίου θα συνέλθει και πάλι το Euro working Group, το οποίο θα προετοιμάσει το Eurogroup του Οκτωβρίου. Μέχρι τότε η κυβέρνηση ελπίζει ότι θα έχει κλείσει τα προαπαιτούμενα για την υποδόση των 2,8 δισ.
  Ο μήνας θα κλείσει με… στατιστικά και νούμερα. Έως το τέλος του μήνα αναμένεται να αποσταλούν στη Eurostat τα στοιχεία για την πορεία του ελληνικού ελλείμματος, αλλά και του χρέους (EDP), ενώ οι υπηρεσίες του υπουργείου Οικονομικών θα βάζουν τις τελευταίες πινελιές στο προσχέδιο του κρατικού προϋπολογισμού για το 2017, ένα προσχέδιο το οποίο θα φέρει πρόσθετους φόρους της τάξεως των 2,5 δισ. ευρώ. Δεν αποκλείεται εντός του Σεπτεμβρίου να κατατεθεί και το μεσοπρόθεσμο ώστε να λήξει και αυτή η εκκρεμότητα.
  Οι προβλέψεις για την περίοδο μέχρι και το 2020 είναι έτοιμες, αλλά το υπουργείο Οικονομικών κράταγε στην άκρη το κείμενο προκειμένου να αποφασιστεί τι θα εγγραφεί ως στόχος για το πρωτογενές πλεόνασμα μετά το 2018. Εκτός συνταρακτικού απροόπτου, η κυβέρνηση, διαπιστώνοντας ότι σε αυτή τη φάση δεν υπάρχουν υποστηρικτές του ελληνικού αιτήματος για μείωση του στόχου, θα στείλει το μεσοπρόθεσμο με πρόβλεψη για πλεόνασμα 3,5% και μετά το 2018.

Η διαβεβαίωση και το «έπαθλο»

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι ο επίτροπος Οικονομικών και Νομισματικών Υποθέσεων Πιερ Μοσκοβισί έχει λάβει, σύμφωνα με κοινοτικές πηγές, διαβεβαιώσεις από τον υπουργό Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτο στη συνάντηση που είχαν την περασμένη βδομάδα στις Βρυξέλλες ότι η κυβέρνηση θα προωθήσει εντός του μήνα όλα τα προαπαιτούμενα, ώστε στις αρχές Οκτωβρίου να εκταμιευθεί η δόση και να ξεκινήσει λίγο αργότερα η δεύτερη αξιολόγηση. Το «έπαθλο» για την ελληνική πλευρά από την ολοκλήρωση της β’ αξιολόγησης θα είναι η εκταμίευση μιας ακόμη δόσης της τάξεως των 6 δισ. ευρώ.

Πιέζουν τα περιθώρια

Όπως επισημαίνουν πηγές της Ευρωζώνης στη βελγική πρωτεύουσα με αφορμή τη συνεδρίαση του Εurogroup, την Παρασκευή στην Μπρατισλάβα, η ελληνική κυβέρνηση δεν έχει εκτροχιαστεί σε σχέση με το άτυπο χρονοδιάγραμμα, που καθορίζει τα επόμενα βήματα, ωστόσο είναι προφανές ότι τα χρονικά περιθώρια αρχίζουν και στενεύουν.

Υπενθυμίζεται ότι με βάση τη συμφωνία της 24ης Μαΐου και την ανακοίνωση του Εurogroup της επόμενης μέρας, για την εκταμίευση της δόσης των 2,8 δισ. ευρώ θα πρέπει να εκπληρωθούν προαπαιτούμενα, μεταξύ άλλων, σχετικά με τις ιδιωτικοποιήσεις και τη σύσταση του νέου ταμείου, τις αλλαγές στον τραπεζικό τομέα, τις μεταρρυθμίσεις στην ενέργεια, καθώς και την πρόοδο στην αποπληρωμή των ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου.

Με βάση την ενημέρωση στη συνεδρίαση της Ομάδας Εργασίας (EWG) του Εurogroup, την περασμένη βδομάδα, το διάστημα που μεσολάβησε από την παραπάνω απόφαση δεν έγιναν πολλά πράγματα στην Ελλάδα, δεδομένου ότι οι παραπάνω εκκρεμότητες παραμένουν. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι στη συνεδρίαση της Παρασκευής δεν πρόκειται να ληφθούν αποφάσεις για τη χώρα μας, ούτε φυσικά για την εκταμίευση της δόσης.