Ερχεται το πρώτο κύμα από το φορο-τσουνάμι

Από την έντυπη έκδοση

Του Γιώργου Κούρου
[email protected]

Φορολογικό «χτύπημα» στα χαμηλά και υψηλά εισοδήματα, αλλά και ελαφρύνσεις στα μεσαία, φέρνει το πρώτο «πακέτο» της φορολογικής μεταρρύθμισης. Ωστόσο, ο τελικός λογαριασμός αναμένεται να «φουσκώσει» ακόμη περισσότερο για όλους ανεξαιρέτως, με δεδομένες τις αυξήσεις στην έμμεση φορολογία που εκκρεμούν λόγω της αξιολόγησης και αναμένεται να «κλειδώσουν» τις επόμενες ημέρες, βάζοντας «φωτιά» στις τιμές προϊόντων και υπηρεσιών.

Όσοι βέβαια αποκτούν εισοδήματα από μισθωτές υπηρεσίες και επιχειρηματική δραστηριότητα θα υποστούν ακόμη μεγαλύτερες επιβαρύνσεις, αφού το άθροισμά τους οδηγεί στη φορολόγησή τους με υψηλότερο συντελεστή και με δεδομένο ότι η μείωση του φόρου (2.000 ευρώ) θα υπολογίζεται μόνο στο εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες. Θα πρέπει δε να αναφερθεί ότι για τους ελεύθερους επαγγελματίες δεν ισχύει το νέο αφορολόγητο όριο των 9.090 ευρώ.

Αξίζει να σημειωθεί ότι με βάση το νέο φορολογικό νομοσχέδιο που δόθηκε χθες στη δημοσιότητα «Ρυθμίσεις φορολογίας εισοδήματος και τυχερών παιγνίων», για ετήσια εισοδήματα από 9.100 έως και 27.000 ευρώ θα υπάρξουν, όπως έχει ήδη επισημάνει η «Ν», επιβαρύνσεις από 8 έως και 176 ευρώ, ενώ για εισοδήματα άνω των 45.000 ευρώ οι επιβαρύνσεις ξεκινούν από 101 ευρώ και φτάνουν μέχρι και τις 3.851 ευρώ (για ετήσιο εισόδημα 100.000 ευρώ).

Από την άλλη πλευρά, ελαφρύνσεις από 76 έως και 399 ευρώ θα έχουν οι φορολογούμενοι με ετήσια εισοδήματα από 28.000 έως και 43.000 ευρώ, αλλά και οι ελεύθεροι επαγγελματίες από 200 έως και 764 ευρώ που θα δηλώσουν εισοδήματα μέχρι 32.000 ευρώ σε ετήσια βάση.

Αξίζει να σημειωθεί ότι στον φόρο που προκύπτει θα χορηγείται έκπτωση φόρου 2.000 ευρώ, από 2.100 ευρώ, ενώ θα δίνεται ολόκληρη για εισόδημα έως 20.000 ευρώ και απομειώνεται κατά 10 ευρώ για κάθε 1.000 ευρώ εισοδήματος πάνω από τις 20.000 ευρώ.

Αυτό ουσιαστικά σημαίνει ότι το αφορολόγητο όριο μειώνεται σε 9.090 ευρώ από 9.550 ευρώ, αν και ακόμη το συγκεκριμένο θέμα παραμένει «ανοιχτό», αφού οι δανειστές μέσω του πρόσθετου «πακέτου» μέτρων ύψους 3,5 δισ. ευρώ απαιτούν την περαιτέρω και σταδιακή μείωσή του στην περιοχή των 8.182 ευρώ.

Στους «τυχερούς» πάντως συγκαταλέγονται οι αγρότες, καθώς οι επιδοτήσεις τους για ποσά έως και 12.000 ευρώ παραμένουν αφορολόγητες, ενώ και αυτοί θα φορολογούνται με την κλίμακα των μισθωτών και με την έκπτωση φόρου, δηλαδή με αφορολόγητο όριο 9.090 ευρώ.

Συγκεκριμένα, στο εν λόγω σχέδιο νόμου υπογραμμίζεται: «Ειδικά, για τους ασκούντες ατομική αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα, στον προσδιορισμό του κέρδους από επιχειρηματική δραστηριότητα περιλαμβάνονται οι άμεσες ενισχύσεις του πρώτου πυλώνα της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής, με εξαίρεση τις πράσινες και τις συνδεδεμένες, καθώς και οι επιδοτήσεις που υπερβαίνουν τα δώδεκα χιλιάδες (12.000) ευρώ, οι δε αγροτικές αποζημιώσεις, στο σύνολό τους, δεν συνυπολογίζονται».

Αυξάνεται η Εισφορά Αλληλεγγύης

Πρόσθετες επιβαρύνσεις σε όσους δηλώνουν ετήσια εισοδήματα άνω των 20.000 ευρώ φέρνει η νέα κλίμακα της εισφοράς αλληλεγγύης με τους νέους αυξημένους συντελεστές.

Με βάση το φορολογικό νομοσχέδιο επιβάλλεται ειδική εισφορά αλληλεγγύης στα εισοδήματα άνω των δώδεκα χιλιάδων (12.000) ευρώ των φυσικών προσώπων ή σχολάζουσας κληρονομιάς. Για την επιβολή της εισφοράς, λαμβάνεται υπ’ όψιν το σύνολο του εισοδήματος, όπως αυτό προκύπτει από την άθροιση των εισοδημάτων από μισθωτή εργασία και συντάξεις, από επιχειρηματική δραστηριότητα, από κεφάλαιο, από υπεραξία μεταβίβασης κεφαλαίου, φορολογούμενο ή απαλλασσόμενο, πραγματικό ή τεκμαρτό.

Εξαιρούνται και δεν προσμετρώνται τα εισοδήματα των προσώπων που είναι ολικώς τυφλοί, καθώς και των προσώπων που παρουσιάζουν βαριές κινητικές αναπηρίες σε ποσοστό από ογδόντα τοις εκατό (80%) και άνω, η αποζημίωση για τη λύση ή καταγγελία της εργασιακής σχέσης. Επίσης, εξαιρούνται από την υποχρέωση καταβολής ειδικής εισφοράς οι μακροχρόνια άνεργοι που είναι εγγεγραμμένοι στα μητρώα ανέργων του ΟΑΕΔ, καθώς και όσοι λαμβάνουν επίδομα ανεργίας από τον εν λόγω οργανισμό, εφόσον κατά το έτος της βεβαίωσης δεν έχουν πραγματικά εισοδήματα. Από την υποχρέωση καταβολής ειδικής εισφοράς εξαιρούνται, επίσης, οι μακροχρόνια άνεργοι ναυτικοί που είναι εγγεγραμμένοι στους καταλόγους προσφερομένων προς ναυτολόγηση του Γραφείου Ευρέσεως Ναυτικής Εργασίας (ΓΕΝΕ), καθώς και όσοι λαμβάνουν επίδομα ανεργίας από τον εν λόγω φορέα, εφόσον κατά τον χρόνο βεβαίωσης δεν έχουν πραγματικά εισοδήματα.

Υπενθυμίζεται ότι η ειδική εισφορά αλληλεγγύης φυσικών προσώπων δεν αφαιρείται από το συνολικό εισόδημα, ούτε από τον φόρο εισοδήματος.

Επιβαρύνσεις σε εισοδήματα από ενοίκια και μερίσματα

Θα πρέπει να αναφερθεί ότι με το εν λόγω σχέδιο νόμου προβλέπεται ακόμη η αύξηση του φόρου στα μερίσματα από 10% σε 15%, καθώς και η αύξηση της φορολογίας των εισοδημάτων από ενοίκια, που υπολογίζεται ότι θα αποφέρει επιπλέον 250 - 300 εκατ. ευρώ στα δημόσια ταμεία. Ειδικότερα, το ετήσιο εισόδημα από ενοίκια έως και 12.000 ευρώ θα φορολογείται με συντελεστή 15%, αντί για 11% σήμερα, ενώ όσοι έχουν ετήσιο εισόδημα από 12.001 ευρώ έως 35.000 ευρώ θα επιβαρυνθούν με συντελεστή 35% αντί για 33%. Για ετήσιο εισόδημα από 35.000 ευρώ και άνω επιβάλλεται φορολογικός συντελεστής 45%.

Μπαράζ ανατιμήσεων σε προϊόντα και υπηρεσίες

Το σίγουρο είναι ότι τα βάρη που θα κληθούν να επωμιστούν όλοι ανεξαιρέτως οι φορολογούμενοι, ειδικά οι ασθενέστερες οικονομικά ομάδες του πληθυσμού, θα είναι ακόμη μεγαλύτερα όταν ολοκληρωθεί η φορολογική μεταρρύθμιση που φέρνει σημαντικές ανατροπές στους έμμεσους φόρους. Οι αυξήσεις που σχεδιάζονται θα αποσαφηνιστούν τις επόμενες ημέρες κατά τις συζητήσεις με το κουαρτέτο, από τις διαθέσεις του οποίου φυσικά κρίνονται εν πολλοίς και οι ανωτέρω αλλαγές στην άμεση φορολογία.

Δεδομένες πάντως, όπως έχει ήδη επισημάνει η «Ν», πρέπει να θεωρούνται οι κατωτέρω αλλαγές στην έμμεση φορολογία που θα πυροδοτήσουν «κύμα» ανατιμήσεων σε προϊόντα και υπηρεσίες, μειώνοντας ακόμη περισσότερο τα εισοδήματα, την κατανάλωση, τους τζίρους, με αποτέλεσμα να υπάρχει κίνδυνος να καταγραφούν αρνητικές επιπτώσεις και στις εισπράξεις του Δημοσίου.

Οι αλλαγές που έχουν ήδη αποφασιστεί είναι οι εξής:

• Αύξηση του κανονικού συντελεστή ΦΠΑ από το 23% στο 24%, η οποία θα συμπαρασύρει σε ανατιμήσεις σειρά βασικών προϊόντων και υπηρεσιών.
• Αύξηση κατά 10 λεπτά του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στη βενζίνη, με αποτέλεσμα η τιμή της αμόλυβδης να εκτιναχθεί από περίπου 1,34 ευρώ σήμερα 1,47 ευρώ, ενώ δεν αποκλείεται να φθάσει και το 1,50 λεπτά/λίτρο, αφού σήμερα οι τιμές, ανάλογα με το νομό, κυμαίνονται από 1,273 έως 1,418 ευρώ το λίτρο.
• Αύξηση στην τιμή του υγραερίου κίνησης.
• Αύξηση του ΕΦΚ στο φυσικό αέριο.
• Αύξηση του ειδικού τέλους κινητής τηλεφωνίας.
• Επιβολή ειδικού τέλους στη συνδρομητική τηλεόραση.
• Επιβολή νέου τέλους διαμονής στα ξενοδοχεία.

Το ανωτέρω «πακέτο» θα γίνει πάντως δυσβάσταχτο στην περίπτωση που η κυβέρνηση υποχρεωθεί, στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων, να συμπεριλάβει και τα μέτρα που απαιτούν οι δανειστές για να καλυφθεί τυχόν απόκλιση από τον στόχο πρωτογενούς πλεονάσματος 3,5% το 2018.

Υπενθυμίζεται, όπως έχει επισημάνει η «Ν», ότι τα μέτρα που βρίσκονται στο επίκεντρο των συζητήσεων είναι τα εξής:

1. Μείωση του αφορολόγητου στα 8.182 ευρώ, όπως ζητεί το ΔΝΤ με τη σύμφωνη γνώμη της Κομισιόν, ώστε να διευρυνθεί η φορολογική βάση προς τα κάτω.
2. Μετάταξη των λογαριασμών ρεύματος - νερού από ΦΠΑ 13% σε 24%.
3. Κατάργηση του υπερμειωμένου ΦΠΑ 6% ή διατήρησή του μόνο για τα φάρμακα.
4. Περικοπές των καταβαλλόμενων κύριων συντάξεων.
5. Απελευθέρωση των ομαδικών απολύσεων.
6. Περικοπές μισθών στο Δημόσιο, με έμφαση στα εισαγωγικά κλιμάκια, τους υπαλλήλους χαμηλών προσόντων αλλά και τα ειδικά μισθολόγια.
7. «Πάγωμα» προσλήψεων μέχρι νεωτέρας.

Πώς θα υπολογίζονται οι φόροι στα μικτά εισοδήματα

Σύμφωνα με το άρθρο 137 του νομοσχεδίου, στην περίπτωση που αποκτάται εισόδημα από μισθωτή εργασία και συντάξεις μαζί με εισόδημα από επιχειρηματικές δραστηριότητες, το σύνολο του εισοδήματος φορολογείται με την ενιαία κλίμακα και η μείωση του φόρου θα είναι αυτή που αναλογεί μόνο στο μέρος του εισοδήματος που προέρχεται αποκλειστικά από μισθωτή εργασία ή συντάξεις.

Δύο αναλυτικά παραδείγματα (υπολογισμού του φόρου σε μικτά εισοδήματα από μισθούς και επιχειρήσεις)

Για να γίνει καλύτερα αντιληπτός αυτός ο τρόπος υπολογισμού παραθέτουμε τα ακόλουθα παραδείγματα:

1 Φορολογούμενος με ετήσιο εισόδημα συνολικού ύψους 20.000 ευρώ, από το οποίο τα 7.000 ευρώ είναι εισόδημα από μισθούς και τα 13.000 ευρώ είναι εισόδημα από ελευθέριο επάγγελμα, με βάση το ισχύον σήμερα σύστημα φορολογείται ξεχωριστά για τα 7.000 ευρώ από μισθούς και ξεχωριστά για τα 13.000 ευρώ από ελευθέριο επάγγελμα.

* Συγκεκριμένα, για τα 7.000 ευρώ από μισθούς δεν πληρώνει καθόλου φόρο, διότι το εισόδημα αυτό υπάγεται στην αυτοτελή κλίμακα φορολόγησης των μισθών και των συντάξεων, όπου μέχρι τα 9.545 ευρώ ο αναλογών φόρος που υπολογίζεται με 22% είναι ίσος με την προβλεπόμενη έκπτωση φόρου (7.000 ευρώ Χ συντελεστή φόρου 22% = 1.540 ευρώ - 1.540 ευρώ ισόποση έκπτωση φόρου = 0 ευρώ φόρος).

* Για τα 13.000 ευρώ από το ελευθέριο επάγγελμα πληρώνει φόρο από το πρώτο ευρώ με συντελεστή 26%, δηλαδή πληρώνει 3.380 ευρώ.

* Με το νέο σύστημα όλο το εισόδημα των 20.000 ευρώ θα υπάγεται στην ενιαία κλίμακα φορολόγησης, θα φορολογείται ολόκληρο με 22% και έτσι θα προκύπτει φόρος εισοδήματος 4.400 ευρώ (20.000 Χ 22% = 4.400 ευρώ). Στη συνέχεια από τον φόρο των 4.400 ευρώ θα αφαιρείται η έκπτωση φόρου που αναλογεί στο εισόδημα των 7.000 ευρώ από μισθούς, δηλαδή θα αφαιρείται ποσό φόρου ίσο με το 22% των 7.000 ευρώ ήτοι ποσό φόρου 1.540 ευρώ. Ο τελικός φόρος θα ανέρχεται στο ποσό των 2.860 ευρώ (4.400 ευρώ - 1.540 ευρώ = 2.860 ευρώ). Συνεπώς με το νέο σύστημα ο συγκεκριμένος φορολογούμενος θα πληρώνει φόρο λιγότερο κατά 520 ευρώ τον χρόνο.

2 Φορολογούμενος με ετήσιο εισόδημα συνολικού ύψους 30.000 ευρώ, από το οποίο τα 15.000 ευρώ είναι εισόδημα από μισθούς και τα 15.000 ευρώ είναι εισόδημα από ελευθέριο επάγγελμα, με βάση το ισχύον σήμερα σύστημα πληρώνει συνολικό φόρο εισοδήματος 5.100 ευρώ, δηλαδή φόρο 1.200 ευρώ για τα 15.000 ευρώ από μισθούς (15.000 ευρώ Χ 22% = 3.300 ευρώ - 2.100 ευρώ έκπτωση φόρου = 1.200 ευρώ) και 3.900 ευρώ για τα υπόλοιπα 15.000 ευρώ από ελευθέριο επάγγελμα (15.000 ευρώ Χ 26% = 3.900 ευρώ).

* Με το νέο σύστημα όλο το εισόδημα των 30.000 ευρώ θα υπάγεται στην ενιαία κλίμακα φορολόγησης και θα προκύπτει φόρος εισοδήματος 7.300 ευρώ (20.000 ευρώ Χ 22% + 10.000 ευρώ Χ 29% = 7.300 ευρώ) από τον οποίο θα αφαιρείται ποσό 2.000 ευρώ που είναι η έκπτωση φόρου για το εισόδημα από μισθούς των 15.000 ευρώ. Ο τελικός φόρος που θα οφείλει ο συγκεκριμένος φορολογούμενος, με το νέο σύστημα, θα είναι, δηλαδή, 5.300 ευρώ (7.300 ευρώ - 2.000 ευρώ = 5.300 ευρώ). Ο φόρος αυτός είναι υψηλότερος κατά 200 ευρώ από αυτόν που προκύπτει με το ισχύον σήμερα σύστημα.