Πρόκειται για εξελιγμένα συστήματα του χώρου της αεροναυτικής και των τεχνολογικών εφαρμογών, γνωστά ως Drones, που αρχίζουν να γίνονται “της μόδας”. Σχετικά, αναφέρεται πως δεν υπάρχει ακόμη κάποιο ειδικό νομοθετικό πλαίσιο που να καλύπτει στη χώρα μας τη χρήση τους.
του Γιώργου Κουτίνα *
Πρόκειται για εξελιγμένα συστήματα του χώρου της αεροναυτικής και των τεχνολογικών εφαρμογών, γνωστά ως Drones, που αρχίζουν να γίνονται “της μόδας”. Σχετικά, αναφέρεται πως δεν υπάρχει ακόμη κάποιο ειδικό νομοθετικό πλαίσιο που να καλύπτει στη χώρα μας τη χρήση τους. Βέβαια, ο από το 2010 Κανονισμός Πτήσεων Αερομοντέλων (ΦΕΚ Β9/2010), είναι θεσμικό πλαίσιο που κάλλιστα μπορούμε να πούμε πως έχει εφαρμογή. Ωστόσο, στο πλαίσιο των σύγχρονων εξελίξεων, τη στιγμή που η τεχνολογία και οι χρήσεις των Drones αναπτύσσονται ραγδαία, είναι λογικό να αναμένει κανείς ένα πιο εξειδικευμένο και πιο λεπτομερές θεσμικό πλαίσιο. Ήδη, σύμφωνα με πρόσφατες πληροφορίες, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει προβεί σε νομοθετική ρύθμιση για τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη αναφορικά με το σχεδιασμό, την παραγωγή, τη συντήρηση και τη λειτουργία drones σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Ευθύνες Χειριστή / Ιδιοκτήτη Drone
Η αγορά των Drones εξελίσσεται και οι χρήστες / χρήσεις συνεχώς αυξάνουν. Στη βάση αυτή, οι κίνδυνοι και οι ευθύνες των ιδιοκτητών / χρηστών πάντα υπάρχουν και είναι απαραίτητο να γνωρίζουν, τόσο οι ίδιοι όσο και το ευρύτερο κοινό.
Σύμφωνα και με το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο, ο χειριστής / ιδιοκτήτης ενός Drone έχει την πλήρη ευθύνη για την εκμετάλλευση και τη σωστή συντήρησή του. Στο πλαίσο της χρήσης, το σύστημα τηλεχειρισμού πρέπει να είναι σύμφωνο με τις τεχνικές προδιαγραφές που έχουν καθοριστεί και να εκπέμπει σε ραδιο−συχνότητες που έχουν εκχωρηθεί από τις αρμόδιες αρχές του κράτους.
Ο χειριστής έχει την πλήρη ευθύνη για να λάβει την απαραίτητη εκπαίδευση στον χειρισμό του συγκεκριμένου σε κάθε περίπτωση Drone και για την εξέλιξη της πτήσης του Drone, η οποία θα πρέπει να είναι ασφαλής χωρίς δυσμενείς επιπτώσεις σε πρόσωπα ή σε περιουσιακά στοιχεία Τρίτων. Είναι προφανές πως σε περιπτώσεις αμέλειας, λάθους ή παράλειψης του χειριστή του Drone μπορεί να υπάρξουν ζημιές, τόσο σε Τρίτους, όσο και στο ίδιο το Drone.
Στη βάση αυτή, ο εκάστοτε χειριστής / ιδιοκτήτης του Drone, υποχρεούται να λαμβάνει κάθε μέριμνα για να τηρούνται οι όροι του κανονισμού πτήσης και να αποφεύγεται σε κάθε περίπτωση ο κίνδυνος για σωματικές βλάβες ή ανθρώπινες ζωές και για ζημιές σε περιουσίες.
Ρητά ο νόμος ορίζει πως σε καμία περίπτωση, ο ισχύον κανονισμός δεν απαλλάσει τους εμπλεκομένους από άλλες ευθύνες που απορρέουν από την υπόλοιπη νομοθεσία, όπως αυτή ισχύει κάθε φορά.
Ασφάλιση
Σημαντικό και ιδιαίτερα σοβαρό θέμα γύρω από τα Drones είναι η "Ασφάλιση Αστικής Ευθύνης έναντι Τρίτων". Όσοι ασχολούνται με τα Drones θα πρέπει να συνειδητοποιήσουν πως δεν πρόκειται απλά για ένα παιχνίδι που το παίζει κανείς μόνος στο σπίτι ή στην αυλή του. Στο προαναφερθέν ΦΕΚ ρητά αναφέρεται η υποχρεωτική ασφαλιστική κάλυψη της Αστικής Ευθύνης: “Όλες οι πτήσεις πρέπει να είναι ασφαλισμένες για υλικές ζημίες και σωματικές βλάβες προς τρίτους”.
Σημαντική παράμετρος αναφορικά με την Ασφάλιση Αστικής Ευθύνης από τη χρήση Drones είναι το όριο αποζημίωσης για το οποίο πρέπει να γίνεται η συγκεκριμένη ασφάλιση. Το εγχώριο νομοθετικό πλαίσιο δεν αναφέρει κάποιο ελάχιστο ασφαλιστέο όριο. Κατά συνέπεια, θα πρέπει να γίνει κάποια λογική προσέγγιση των αντίστοιχων standards από την ευρωπαϊκή εμπειρία. Πάντως, στην Κύπρο, με βάση το σχετικό ΚΔΠ 402 2015 Διάταγμα για τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη, το ελάχιστο ποσό ασφαλιστικής κάλυψης Αστικής Ευθύνης είναι 1,000,000€, ποσό που φαίνεται λογικό στη βάση οτι τα drones μπορεί να θέσουν σε κίνδυνο ανθρώπινες ζωές.
Τα Drones σαν αντικείμενα υψηλής τεχνολογικής αξίας ανάλογα με τον τύπο τους, αντιπροσωπεύουν κάποιο σχετικά σημαντικό κόστος που βρίσκεται κυριολεκτικά “στον αέρα”. Είναι προφανές πως σε περίπτωση λάθους κατά το χειρισμό του ή εξαιτίας κάποιου τυχαίου γεγονότος, το ίδιο το Drone μπορεί να υποστεί σοβαρή βλάβη ή και ολική απώλεια στην πτώση του. Σύμφωνα με τη διεθνή πρακτική παρόμοια συμβάντα μπορούν και ασφαλίζονται μέχρι τη συνολική αξία του Drone, συμπεριλαμβανομένου και του επίγειου συστήματος πλοήγησης.
Η ασφάλιση των Drones είναι κάτι καινούργιο για τις εγχώριες ασφαλιστιικές εταιρείες που προφανώς δεν έχουν την εμπειρία. Υπάρχει όμως και η διεθνής ασφαλιστική αγορά και τα LLOYD'S του Λονδίνου. Το θέμα είναι πως ψάχνει κανείς και πόσο σοβαρά θέλει να βρεί λύση για να είναι καλυμένος, όταν ασχολείται επαγγελματικά με ένα υψηλής τεχνολογίας εργαλείο ή ερασιτεχνικά με ένα πρωτοποριακό και ακριβό χόμπυ.
(*) Εμπειρογνώμων Ασφαλίσεων, Διευθύνων Σύμβουλος της «ΚΟΥΤΙΝΑΣ ΑΕ» - Insurance Brokers, Ανταποκριτές Lloyd's