Οι βασικές κατευθύνσεις της κυβερνητικής πολιτικής για την επίλυση του αγροτικού προβλήματος ήταν το κυρίαρχο θέμα της χθεσινής συνεδρίασης του κυβερνητικού συμβουλίου Κοινωνικής Πολιτικής υπό την προεδρία του αντιπροέδρου της Κυβέρνησης Γιάννη Δραγασάκη.
Από την έντυπη έκδοση
Του Στέλιου Παπαπέτρου
[email protected]
Οι βασικές κατευθύνσεις της κυβερνητικής πολιτικής για την επίλυση του αγροτικού προβλήματος ήταν το κυρίαρχο θέμα της χθεσινής συνεδρίασης του κυβερνητικού συμβουλίου Κοινωνικής Πολιτικής υπό την προεδρία του αντιπροέδρου της Κυβέρνησης Γιάννη Δραγασάκη.
Σύμφωνα με όλες τις πληροφορίες, εντός των επόμενων ημερών, πιθανότατα έως την ερχόμενη Δευτέρα θα υπάρξει συνάντηση του πρωθυπουργού με εκπροσώπους των αγροτών προκειμένου να εξευρεθεί «κοινός τόπος» μεταξύ των δύο πλευρών, μέσα από τη νέα βελτιωμένη πρόταση της κυβέρνησης για τα μείζονα θέματα του ασφαλιστικού και της φορολόγησης των αγροτών. Μετά την ολοκλήρωση της χθεσινής σύσκεψης ο υπουργός Εργασίας Γιώργος Κατρούγκαλος δήλωσε ότι «έχουμε καλέσει τους αγρότες σε διάλογο και θα ακούσουν τις προτάσεις μας από τον ίδιο τον πρωθυπουργό».
Tαμείο επιστημόνων
Σε ερώτηση για το εάν η κυβέρνηση εξετάζει σενάριο δημιουργίας ξεχωριστού ταμείου για τους επιστήμονες, ο κ. Κατρούγκαλος δήλωσε χαρακτηριστικά: «Δεν μπορώ να φανταστώ από πού βγαίνουν αυτά τα σενάρια για τη δημιουργία ξεχωριστού ταμείου για επιστήμονες». Η αναπληρώτρια υπουργός Κοινωνικής Αλληλεγγύης Θεανώ Φωτίου αναφέρθηκε στη μνημονιακή υποχρέωση να τεθεί από 1/1/2017 σε καθολική εφαρμογή το Ελάχιστο Εγγυημένο εισόδημα, χωρίς να απαντήσει για το πού θα βρεθούν τα 900 εκατ. ευρώ που απαιτούνται. Ειδικά για το ασφαλιστικό δήλωσε πως υπάρχει ανοικτό πεδίο βελτιώσεων, γίνεται δυναμική διαπραγμάτευση στο εσωτερικό και το εξωτερικό.
Παρεμβάσεις πρόνοιας
Οι πυρετώδεις διεργασίες του κυβερνητικού επιτελείου για την εκτόνωση των κινητοποιήσεων και την παρουσίαση της εναλλακτικής πρότασης προς τους αγρότες συνεχίστηκαν και μετά την ολοκλήρωση της συνεδρίασης του ΚΥΣΚΟΙΠ σε συνάντηση που είχε ο κ. Κατρούγκαλος με τον υπουργό Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτο. Η πρόταση προς τους αγρότες, εκτός από παραμετρικές αλλαγές στο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης, τις εισφορές, τις ασφαλιστικές κατηγορίες που σήμερα είναι επτά, τη σύνδεση των επιδοτήσεων με την ασφαλιστική ενημερότητα και τη ρύθμιση των οφειλών, θα περιλαμβάνει και παρεμβάσεις προνοιακού χαρακτήρα στον αγροτικό τομέα, συνδεδεμένες με τη γενικότερη πολιτική της κυβέρνησης επί του θέματος αυτού.
Στη χθεσινή σύσκεψη του ΚΥΣΚΟΙΠ συμμετείχαν η αναπληρώτρια υπουργός Εργασίας Θεανώ Φωτίου για τα θέματα των προνοιακών παρεμβάσεων, ο υπουργός Κοινωνικών Ασφαλίσεων Αν. Πετρόπουλος, ο υπουργός Υγείας Α. Ξανθός, ο υπουργός Παιδείας Ν. Φίλης και ο αναπληρωτής ΥΠΟΙΚ Γ. Χουλιαράκης. Πάντως, εκτός από τις παραμετρικές αλλαγές που σχεδιάζει η κυβέρνηση στο ασφαλιστικό των αγροτών, για το υπουργείο Εργασίας το μείζον θέμα παραμένει η οικονομική βιωσιμότητα του ΟΓΑ με στόχο τη διασφάλιση των μελλοντικών συντάξεων του οργανισμού, καθώς το ταμείο έχει έσοδα από ασφαλιστικές εισφορές 480 εκατ. ευρώ, αλλά χρειάζεται περίπου 3,2 δισ. ευρώ ετησίως για την κάλυψη των συνταξιοδοτικών του δαπανών.
Ενέσεις 23,9 δισ. ευρώ
Με το ιλιγγιώδες ποσό των 23,9 δισ. ευρώ επιχορήγησε ο κρατικός προϋπολογισμός την εξαετία 2010-2015 τους διαφορετικούς κλάδους συντάξεων του ΟΓΑ, δηλαδή τον κλάδο της βασικής σύνταξης των 360 ευρώ των ανασφάλιστων υπερηλίκων και τον κλάδο της κύριας σύνταξης για την οποία καταβλήθηκαν ασφαλιστικές εισφορές. Συνολικά από τους 632.400 συνταξιούχους του οργανισμού οι 126.000 (γεννηθέντες πριν από το 1933) λαμβάνουν τη βασική σύνταξη των 360 ευρώ μικτά, η οποία μετά τις κρατήσεις περιορίζεται στα 311 ευρώ τον μήνα. Παρά το γεγονός ότι το σύνολο της κρατικής επιχορήγησης το 2015 εμφανίζεται εντυπωσιακά μειωμένο κατά 28,56% σε σύγκριση με το αντίστοιχο ποσό του 2010, εντούτοις ο ΟΓΑ παραμένει ένα από τα πλέον ακανθώδη και δυσεπίλυτα προβλήματα του ασφαλιστικού συστήματος της χώρας. Είναι ο μόνος ασφαλιστικός φορέας που διαχειρίζεται πέντε διαφορετικούς κωδικούς συνταξιοδοτικών και προνοιακών παροχών, αφού εκτός από τους τρεις κλάδους συντάξεων διαχειρίζεται τον κλάδο των οικογενειακών επιδομάτων (τριτέκνων, πολυτέκνων), αλλά και τον προϋπολογισμό της αγροτικής εστίας.
Μιλώντας με τη γλώσσα των αριθμών, αυτό σημαίνει ότι εκτός από το 1,3 εκατ. ασφαλισμένων που έχει, ο ΟΓΑ έχει παράλληλα την αρμοδιότητα καταβολής σε επιπλέον περίπου 700.000 δικαιούχους όλων των οικογενειακών επιδομάτων ανεξαρτήτως του ταμείου στο οποίο είναι ασφαλισμένος ο κάθε δικαιούχος. Αυτός είναι ο βασικός λόγος για τον οποίο το κυβερνητικό επιτελείο εξετάζει βελτιωτικές παρεμβάσεις στην αρχική πρόταση του σχεδίου ασφαλιστικής μεταρρύθμισης για τον ΟΓΑ.
Στελέχη της κοινωνικής ασφάλισης εκτιμούν ότι τη δεδομένη χρονική περίοδο είναι εξαιρετικά δύσκολο να ενσωματωθεί ο ΟΓΑ στον ΕΦΚΑ (ενιαίο φορέα κοινωνικής ασφάλισης), χωρίς να δημιουργήσει σοβαρές παρενέργειες στο σύνολο της ασφαλιστικής μεταρρύθμισης. Ετσι, εξετάζεται με μεγάλη σοβαρότητα το ενδεχόμενο να υπάρξει μία μεταβατική περίοδος τουλάχιστον πέντε ετών, στη διάρκεια της οποίας ο ΟΓΑ θα διατηρηθεί ως αυτοτελές ταμείο και παράλληλα θα προετοιμαστούν οι οργανωτικές και διοικητικές δομές για την περαιτέρω εξέλιξή του.
Οι πιο ασυνεπείς
Σύμφωνα με στελέχη του ΟΓΑ, τα δεδομένα αυτά ανατρέπουν σε σημαντικό βαθμό το στερεότυπο της εικόνας του «ασυνεπή αγρότη» καθώς, όπως επισημαίνουν, από το σύνολο των ασφαλισμένων του ΟΓΑ «το 14,27% των οφειλετών χρωστά το 50% των συνολικών οφειλών». Στελέχη των ασφαλιστικών ταμείων επισημαίνουν με νόημα ότι οι πιο συνεπείς με την πληρωμή των ασφαλιστικών εισφορών είναι συνήθως οι αγρότες που προέρχονται από φτωχές περιοχές της υπαίθρου, όπως είναι ο Εβρος, η Ηπειρος, ο νομός Χίου, ενώ αντίθετα οι πιο ασυνεπείς προς τις πληρωμές των ασφαλιστικών εισφορών είναι αγρότες που προέρχονται από πιο εύρωστες αγροτικές περιοχές, όπως είναι οι νομοί Λάρισας, Μεσσηνίας, Ηλείας, Αττικής κ.ά.
Η μεγάλη «πληγή» του ΟΓΑ
Σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Εργασίας, το σύνολο των ανεξόφλητων ληξιπρόθεσμων ασφαλιστικών οφειλών του ΟΓΑ ανέρχεται σε 857.418.800 ευρώ. Το εντυπωσιακό στο συγκεκριμένο ταμείο είναι ότι σε σύνολο περίπου 670.000 ασφαλισμένων του οργανισμού, ένας σχετικά μικρός αριθμός αγροτών και συγκεκριμένα 14.392 οφειλέτες σε σύνολο 344.700 οφειλετών, χρωστούν συνολικά 429 εκατ. ευρώ, δηλαδή, περίπου το 50% των ληξιπρόθεσμων ασφαλιστικών οφειλών.
Από τα στοιχεία του οργανισμού προκύπτει ότι οι οφειλές αυτές έχουν δημιουργηθεί σε βάθος μιας δεκαετίας και αναδεικνύουν ένα από τα μεγάλα προβλήματα που «κληρονόμησε» η νέα διοίκηση του ΟΓΑ, καθώς, όπως υποστηρίζουν έμπειρα στελέχη του ταμείου, τα προηγούμενα χρόνια δεν έγιναν συστηματικές και οργανωμένες προσπάθειες για την αναζήτηση αυτών των οφειλών. Ενα πρόσθετο στοιχείο που αφορά τις επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης στο εισόδημα των αγροτών είναι ότι περίπου 169.500 οφειλέτες του ΟΓΑ, δηλαδή σχεδόν οι μισοί από το σύνολο των οφειλετών του, χρωστούν ασφαλιστικές εισφορές έως και 1.000 ευρώ.