«Φοροκαταιγίδα» 2,2 δισ. ευρώ θα «χτυπήσει» το 2016 φυσικά και νομικά πρόσωπα, μειώνοντας ακόμη περισσότερο εισοδήματα και κέρδη, σε μια αγορά που θα εξακολουθήσει να αναζητά «σταγόνες» ρευστότητας, καθώς και το επόμενο έτος θα «βυθίζεται» στην ύφεση.
Από την έντυπη έκδοση
Του Γιώργου Κούρου
[email protected]
«Φοροκαταιγίδα» 2,2 δισ. ευρώ θα «χτυπήσει» το 2016 φυσικά και νομικά πρόσωπα, μειώνοντας ακόμη περισσότερο εισοδήματα και κέρδη, σε μια αγορά που θα εξακολουθήσει να αναζητά «σταγόνες» ρευστότητας, καθώς και το επόμενο έτος θα «βυθίζεται» στην ύφεση.
Παρ’ όλα αυτά, η κυβέρνηση «πιστή» στα όσα ζητούν οι δανειστές και υποχρεωμένη να εφαρμόσει κατά γράμμα τις «επιταγές» του τρίτου μνημονίου, συνεχίζει την πολιτική σκληρής λιτότητας, αγνοώντας ακόμη και τις συστάσεις του Γραφείου Προϋπολογισμού της Βουλής, που πρόσφατα έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου, καθώς προβλέπει ότι σε σύντομο χρονικό διάστημα εξαντλείται η φοροδοτική ικανότητα ακόμη και των, μέχρι σήμερα, συνεπών φορολογουμένων.
Στο πλαίσιο, πάντως, αυτό αποκαλύπτει και το σχέδιο των επικείμενων φοροανατροπών που έρχονται έως το τέλος του τρέχοντος μηνός με τη νέα φορολογική μεταρρύθμιση, που βάζει στο «στόχαστρο» και τις 716 φοροαπαλλαγές που έχουν απομείνει και κοστίζουν στον προϋπολογισμό πάνω από 2,5 δισ. ευρώ σε ετήσια βάση. Επισημαίνεται πάντως ότι οι 123 φοροαπαλλαγές που έχουν απομείνει στα νοικοκυριά «κοστίζουν» 275,29 εκατ. ευρώ, ενώ οι 109 που διατηρούν ακόμη τα νομικά πρόσωπα υπολογίζονται σε 13,75 εκατ. ευρώ.
Το οικονομικό επιτελείο βέβαια είχε στόχο προφανώς να παρουσιάσει έναν προϋπολογισμό αρεστό στο κουαρτέτο και γι’ αυτό προχώρησε στη σύνταξή του με καθαρά «λογιστική» οπτική, κλείνοντας τα μάτια και στο «ποτάμι» των ληξιπροθέσμων που «πνίγει» τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις, αφού ήδη ξεπερνούν τα 83 δισ. ευρώ, ποσό το οποίο με μαθηματική ακρίβεια το 2016 θα εκτιναχθεί σε πολύ υψηλότερα επίπεδα, με δεδομένα ότι μοναδική ελπίδα των οφειλετών είναι η ρύθμιση των 12 δόσεων.
Έτσι, το 2016 «χαμένοι» θα είναι όλοι ανεξαιρέτως, μισθωτοί, συνταξιούχοι, αγρότες, ελεύθεροι επαγγελματίες, ιδιοκτήτες ακινήτων, επιχειρήσεις, καθώς έρχονται οι κατωτέρω πρόσθετοι φόροι οι οποίοι θα αποτυπωθούν και στο επικείμενο φορολογικό νομοσχέδιο που θα πρέπει βάσει μνημονίου να κατατεθεί στη Βουλή έως το τέλος του τρέχοντος μηνός:
1. 142,2 εκατ. ευρώ από την αύξηση των συντελεστών φορολόγησης στα ενοίκια, αφού οι όποιοι συντελεστές αποφασιστούν θα εφαρμοστούν αναδρομικά για τα ενοίκια που θα εισπράξουν φέτος οι ιδιοκτήτες. Υπενθυμίζεται ότι σήμερα τα εισοδήματα από ενοίκια φορολογούνται από το πρώτο ευρώ με συντελεστή 11% για εισόδημα έως 12.000 ευρώ και 33% για το ύψος του εισοδήματος που υπερβαίνει τις 12.000 ευρώ.
2. 32 εκατ. ευρώ θα κληθεί να πληρώσει ο αγροτικός κόσμος της χώρας, μετά την αύξηση της φορολογίας εισοδήματος. Με βάση το σχέδιο που επεξεργάζεται το οικονομικό επιτελείο τα εισοδήματα των αγροτών, που σήμερα φορολογούνται με συντελεστή 13% από το πρώτο ευρώ, από το 2016 βάσει του μνημονίου θα φορολογούνται με 26% (εισοδήματα 2015) και από το 2017 με 26% (εισοδήματα 2016).
3. 150 εκατ. ευρώ από την αναμόρφωση του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος, γεγονός που σημαίνει ότι έρχονται αλλαγές και στις φορολογικές κλίμακες των φυσικών προσώπων.
4. 1,310 δισ. ευρώ από τις αλλαγές στους συντελεστές ΦΠΑ και τη σταδιακή κατάργηση της έκπτωσης 30% στα νησιά.
5. 377 εκατ. ευρώ από την αναμόρφωση συντελεστών στην ειδική εισφορά αλληλεγγύης.
6. 32 εκατ. ευρώ από την αύξηση συντελεστών στον φόρο πολυτελούς διαβίωσης.
7. 150 εκατ. ευρώ από την αύξηση συντελεστών στον φόρο εισοδήματος νομικών προσώπων.
8. 90 εκατ. ευρώ από την αύξηση στα ασφάλιστρα.
9. 20 εκατ. ευρώ από την κατάργηση ορισμένων απαλλαγών από τον ΕΝΦΙΑ.
10. 157 εκατ. ευρώ από την αύξηση της προκαταβολής φόρου εισοδήματος στα νομικά πρόσωπα.
11. 114 εκατ. ευρώ από την αύξηση της προκαταβολής φόρου εισοδήματος στους ελεύθερους επαγγελματίες.
12. 79 εκατ. ευρώ από την αύξηση της προκαταβολής φόρου εισοδήματος στους αγρότες.
13. 56 εκατ. ευρώ από τους ελέγχους οχημάτων για ΚΤΕΟ.
14. 13 εκατ. ευρώ από την κατάργηση επιστροφής του ΕΦΚ στο πετρέλαιο για αγροτική χρήση.
15. 41 εκατ. ευρώ από την ενεργοποίηση φορολόγησης επί των τηλεοπτικών διαφημίσεων.
16. 5 εκατ. ευρώ από την παροχή κινήτρων για την αντιμετώπιση του φαινομένου των ανασφάλιστων οχημάτων.
17. 100 εκατ. ευρώ από την επέκταση της συμμετοχής του Ελληνικού Δημοσίου στο 30% των κερδών από παιχνιδομηχανές.
18. 210 εκατ. ευρώ από την επιβολή του ειδικού τέλους 5 λεπτά ανά στήλη σε κάθε τυχερό παιχνίδι του ΟΠΑΠ.
19. 123 εκατ. ευρώ από λοιπές παρεμβάσεις.
Τα μεγέθη του νέου προϋπολογισμού
Αξίζει να σημειωθεί ότι τα ανωτέρω μέτρα θα έχουν ως αποτέλεσμα τα καθαρά έσοδα του τακτικού προϋπολογισμού, σε ταμειακή βάση, να διαμορφωθούν στα 49.107 εκατ., αυξημένα κατά 489 εκατ. ευρώ έναντι του 2015. Οι άμεσοι φόροι προβλέπεται ότι θα διαμορφωθούν στα 20.028 εκατ. ευρώ και τα έσοδα από τους έμμεσους φόρους προϋπολογίζονται στα 24.738 εκατ.
* Μη φορολογικά έσοδα: Οι απολήψεις του τακτικού προϋπολογισμού από την Ε.Ε. προβλέπεται να φθάσουν στα 325 εκατ. ευρώ, το μεγαλύτερο μέρος των οποίων (264 εκατ. ευρώ) αφορά απολήψεις από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ) για τη χρηματοδότηση μέτρων και δράσεων αγροτικής ανάπτυξης. Επίσης, τα λοιπά μη φορολογικά έσοδα αναμένεται να διαμορφωθούν στα 3.214 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 164 εκατ. ευρώ έναντι του 2015.
* Μη τακτικά έσοδα: Τα έσοδα των καταργηθέντων ειδικών λογαριασμών αναμένεται να διαμορφωθούν σε 278 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 23 εκατ. ευρώ έναντι του 2015. Τα έσοδα του προγράμματος ενίσχυσης της ρευστότητας των πιστωτικών ιδρυμάτων λόγω της χρηματοπιστωτικής κρίσης (ν.3723/ 2008) αναμένεται να διαμορφωθούν στο ποσό των 300 εκατ. και θα προέλθουν στο σύνολό τους από τον πυλώνα 2 του εν λόγω προγράμματος που αφορά τις προμήθειες λόγω της παροχής εγγύησης του Ελληνικού Δημοσίου προς τις τράπεζες. Τα έσοδα αυτά είναι μειωμένα κατά 885 εκατ. έναντι του 2015, καθόσον εκτιμάται ότι δεν θα υπάρχουν εισπράξεις από τον πυλώνα 1 (προνομιούχες μετοχές) και τον πυλώνα 3 (ειδικοί τίτλοι), οι οποίες το 2015 ανήλθαν σε 556 εκατ. και 39 εκατ. αντίστοιχα.
* Επιστροφές αχρεωστήτως εισπραχθέντων εσόδων: Οι επιστροφές αχρεωστήτως εισπραχθέντων εσόδων σε ταμειακή βάση προβλέπεται να διαμορφωθούν στα 3.268 εκατ., ενώ σε δημοσιονομική βάση εκτιμώνται σε 3.448 εκατ. ευρώ.
Αποδόσεις από τη διακράτηση ομολόγων
Από τη μεταφορά αποδόσεων από τη διακράτηση ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου στα χαρτοφυλάκια των Κεντρικών Τραπεζών του Ευρωσυ-στήματος αναμένεται να εισπραχθούν, σε ταμειακή βάση, 557 εκατ. ευρώ από τα ANFAs και 1.134 εκατ. ευρώ από το Securities Market Programme (SMPs) της ΕΚΤ, ήτοι συνολικά, 1.691 εκατ. ευρώ.
Αυξημένοι οι άμεσοι και έμμεσοι φόροι
Οι άμεσοι φόροι προβλέπεται ότι θα διαμορφωθούν στα 20.028 εκατ. ευρώ, αυξημένοι κατά 863 εκατ. ευρώ, έναντι του 2015. Η αύξηση αυτή οφείλεται τόσο στα έσοδα από τον φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων, ο οποίος προβλέπεται να διαμορφωθεί στα 7.834 εκατ. ευρώ, αυξημένος κατά 204 εκατ. ευρώ έναντι του 2015, όσο και στην είσπραξη των δύο δόσεων του ΕΝΦΙΑ έτους 2015.
Ειδικότερα:
Ο φόρος εισοδήματος νομικών προσώπων προβλέπεται να παρουσιάσει αύξηση κατά 35 εκατ. ευρώ έναντι του 2015 και να διαμορφωθεί στα 2.945 εκατ. ευρώ.
Οι φόροι περιουσίας (σε ταμειακή βάση) προβλέπεται να φθάσουν στα 3.788 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση κατά 920 εκατ. ευρώ, έναντι του 2015, κυρίως λόγω της είσπραξης στις αρχές του έτους των δύο δόσεων του ΕΝΦΙΑ του 2015.
Οι άμεσοι φόροι ΠΟΕ αναμένεται να διαμορφωθούν στα 1.379 εκατ. ευρώ, καταγράφοντας μείωση κατά 296 εκατ. ευρώ έναντι του 2015, ενώ οι λοιποί άμεσοι φόροι θα ανέλθουν στα 2.836 εκατ. ευρώ.
Οι έμμεσοι φόροι προβλέπεται να διαμορφωθούν στα 24.738 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 1.141 εκατ. ευρώ έναντι του 2015. Η αύξηση αυτή οφείλεται κυρίως στην αύξηση των εισπράξεων, λόγω της αναμόρφωσης του Κώδικα ΦΠΑ.
Ειδικότερα, τα έσοδα από ΦΠΑ αναμένεται να ανέλθουν στα 14.376 εκατ. ευρώ αυξημένα κατά 857 εκατ. ευρώ έναντι του 2015, ενώ οι φόροι κατανάλωσης στα 9.102 εκατ. ευρώ αυξημένοι κατά 304 εκατ. ευρώ έναντι του 2015.
Οι έμμεσοι φόροι ΠΟΕ θα διαμορφωθούν στα 385 εκατ. ευρώ.