Ενα ταμείο για κύριες συντάξεις και ένα ταμείο για επικουρικές

Από την έντυπη έκδοση

Του Στέλιου Παπαπέτρου

Με τον μέσο όρο της κύριας σύνταξης να μην ξεπερνά τα 666,07 ευρώ, σύμφωνα με τα τελευταία επίσημα στοιχεία (Ιούλιος 2015), το υπουργείο Εργασίας βρίσκεται στο τελικό στάδιο επεξεργασίας των προτάσεών του για τη μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού συστήματος που θα παρουσιάσει στους εκπροσώπους των πιστωτών.

Ουσιαστικά, έχει αρχίσει η αντίστροφη μέτρηση για να αποφασίσει η κυβέρνηση τα βασικά χαρακτηριστικά της ασφαλιστικής μεταρρύθμισης που θα καθορίσει την τύχη του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης για τις επόμενες δεκαετίες.

Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, το υπουργείο Εργασίας προσανατολίζεται στη διαμόρφωση μιας πρότασης προς τους πιστωτές η οποία θα περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, τη δημιουργία ενός ενιαίου ταμείου κύριας ασφάλισης και ενός ενιαίου ταμείου επικουρικής ασφάλισης.

Ετσι, αποφεύγεται το ενδεχόμενο συγχώνευσης των ταμείων κύριας και επικουρικής ασφάλισης, το οποίο ως εγχείρημα πέρα από τις σοβαρές πολιτικές και κοινωνικές αντιδράσεις που συναντά, παρουσιάζει και σοβαρές τεχνικές και νομικές δυσκολίες.

Προς το παρόν από τον σχεδιασμό του υπουργείου Εργασίας για τη συγχώνευση των ταμείων κύριας ασφάλισης φαίνεται να εξαιρούνται ο ΟΓΑ και το ΝΑΤ.

Τα κρίσιμα ζητήματα

Το τελικό «πακέτο» του υπουργείου Εργασίας περιλαμβάνει ένα εκρηκτικό μίγμα μεταρρυθμίσεων που αφορούν:

1. Το ποσοστό αναπλήρωσης των κύριων συντάξεων. Μέχρι στιγμής δεν έχει ακόμη αποφασιστεί το ύψος του ποσοστού. Σήμερα βρίσκεται κατά μ.ό. περίπου στο 65% του συντάξιμου μισθού.

2. Το ποσό πάνω από το οποίο θα γίνουν οι περικοπές μέσα στο 2016. Ο βασικός προσανατολισμός παραμένει οι μειώσεις να μη θίξουν συνταξιούχους που λαμβάνουν ποσά συντάξεων έως και 1.000 ευρώ. 

Κανείς μέχρι αυτή τη στιγμή δεν μπορεί να προεξοφλήσει με ασφάλεια το ύψος στο οποίο θα κινηθούν οι περικοπές για το άθροισμα των ποσών σε συντάξεις πάνω από τα 1.000.

Πάντως, έμπειρα στελέχη των ασφαλιστικών ταμείων δεν αποκλείουν το ενδεχόμενο οι μειώσεις να κυμανθούν από 5% έως και 15%, ανάλογα με το άθροισμα των συντάξεων που λαμβάνει ένας δικαιούχος.

3. Τον επανυπολογισμό των συντάξεων.

4. Τη χρησιμοποίηση ηλικιακών κριτηρίων και χρόνου ασφάλισης, σε συνδυασμό με το ύψος των μειώσεων. 

5. Τη μείωση του πλαφόν της ανώτατης σύνταξης.

6. Το ύψος των μειώσεων που θα γίνουν στις κύριες συντάξεις, καθώς υπάρχει και η κατηγορία εκείνη των συνταξιούχων που το άθροισμα της κύριας και επικουρικής σύνταξης δεν υπερβαίνει τα 1.000 ευρώ.

Εως 600 ευρώ
Η οδυνηρή πραγματικότητα μέσα στην οποία βρίσκεται ένας μεγάλος αριθμός συνταξιούχων αποτυπώνεται και στα τελευταία στοιχεία ΗΛΙΟΣ του υπουργείου Εργασίας για τον μήνα Ιούλιο του 2015.

Σύμφωνα με αυτά, 598.255 συνταξιούχοι λαμβάνουν κύρια σύνταξη έως 500 ευρώ, ενώ ο μέσος όρος της κύριας σύνταξης στο σύνολο των συνταξιούχων ανέρχεται μόλις στα 666,07 ευρώ.

Οι ανασφάλιστοι υπερήλικες του ΟΓΑ λαμβάνουν μ.ο. σύνταξης 345,06 ευρώ, ενώ ο αντίστοιχος μ.ο. των επικουρικών συντάξεων βρίσκεται στα 186,20 ευρώ.

Από την ανάλυση των δεδομένων προκύπτει ότι το 31% των συνταξιούχων λαμβάνει συντάξεις γήρατος άνω των 1.000 ευρώ. Επίσης, έχουν καταγραφεί 81.008 δικαιούχοι οι οποίοι λαμβάνουν από 4-10 συντάξεις.

Το 25% των συνταξιούχων είναι ηλικίας άνω των 81 ετών, το 32% κυμαίνεται μεταξύ 71 και 80 ετών, το 40% μεταξύ 51 έως 70 ετών, ενώ μόλις των 1% είναι συνταξιούχοι ηλικίας μικρότερης των 25 ετών (αφορά άτομα με συντάξεις αναπηρίας).

Δικαιούχοι επιδομάτων

Ο συνολικός αριθμός των δικαιούχων προνοιακών επιδομάτων ανέρχεται σε 172.884 άτομα και το συνολικό ποσό που καταβλήθηκε ήταν 58 εκατ. ευρώ.

Από το σύνολο των δικαιούχων προνοιακών επιδομάτων ένα ποσοστό 29%, δηλαδή 49.697 άτομα λαμβάνουν και συντάξεις. Το μεγαλύτερο μέρος των δικαιούχων αυτών λαμβάνει επιδόματα που κυμαίνονται από 300-400 ευρώ. Το 66% αυτών των δικαιούχων είναι άτομα ηλικίας έως 50 ετών.

Από αυτούς που λαμβάνουν προνοιακά επιδόματα, το 30% είναι ηλικίας έως 25 ετών.