Φορο - σοκ για τα μεσαία εισοδήματα

Από την έντυπη έκδοση 

Του Γιώργου Κούρου
[email protected]

Το πρώτο «κύμα» μέτρων σκληρής λιτότητας που πλήττει όλους ανεξαιρέτως τους φορολογούμενους, κυρίως με χαμηλά και μεσαία εισοδήματα, παρά τις περί του αντιθέτου διαβεβαιώσεις της κυβέρνησης, κατατίθεται σήμερα στη Βουλή στο πλαίσιο υλοποίησης των μνημονιακών δεσμεύσεων με στόχο να «ξεκλειδώσει» η υποδόση των 2 δισ. ευρώ.

Το «πακέτο» των επώδυνων 48 προαπαιτούμενων που θα συζητηθεί με τη διαδικασία του επείγοντος, τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση τη νύχτα του περασμένου Σαββάτου μέχρι και σήμερα στις 9 το πρωί, φέρνει νέες επιβαρύνσεις για ιδιοκτήτες ακινήτων, οφειλέτες του Δημοσίου, ασφαλισμένους και επιχειρήσεις, καθώς, μεταξύ των άλλων, προβλέπει τα εξής:

1. Αναδρομική αύξηση από φέτος της φορολογίας για τα έσοδα από ενοίκια, στο 15% για εισοδήματα έως 12.000 ευρώ και στο 35% για εισοδήματα άνω των 12.000 ευρώ.

2. Είσπραξη ΕΝΦΙΑ από το πρώτο ευρώ, αφού ο φόρος είναι απαιτητός από την εφορία εάν ξεπερνά το 1 ευρώ.

3. Αναδρομική επιβολή ΕΝΦΙΑ από την 1η Ιανουαρίου 2015 και σε παραδοσιακούς οικισμούς και ακίνητα άνω των 100 ετών.

4. Κατάργηση της φοροαπαλλαγής για τα ανείσπρακτα ενοίκια.

5. Αυστηρότατες ποινές, που φτάνουν μέχρι και φυλάκιση τουλάχιστον 2 ετών, για όσους διαπράττουν «εγκλήματα φοροδιαφυγής».

6. Αρση του άβατου σε θυρίδες και τραπεζικούς λογαριασμούς για όσους φοροδιαφεύγουν, με δέσμευση του 50% των χρηματικών ποσών και του 100% του μη χρηματικού περιεχομένου.

7. Κατάργηση των αυτοτελών προστίμων για μη έκδοση αποδείξεων, ή την έκδοση πλαστών ή εικονικών στοιχείων, με την επιβολή όμως του προβλεπόμενου φόρου εισοδήματος και των προσαυξήσεων αλλά και με ταυτόχρονη αυστηροποίηση των ποινικών κυρώσεων.

8. Μείωση δόσεων ή και αποβολή από τη ρύθμιση των 100 δόσεων στην περίπτωση που ο οφειλέτης έχει τη δυνατότητα, σύμφωνα με τα οικονομικά του δεδομένα, να πληρώνει ή δεν ανταποκρίνεται εμπρόθεσμα στις τρέχουσες υποχρεώσεις του.

9. Περιορισμό των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων και εφαρμογή των γενικών ορίων ηλικίας που είναι το 62ο έτος με 40 χρόνια ασφάλισης και το 67ο έτος με 15 ή περισσότερα χρόνια ασφάλισης.

10. Κατάργηση ευνοϊκών διατάξεων για επιχειρήσεις.

Έπεται φυσικά το μεγάλο «τσουνάμι» του ασφαλιστικού, με ανατροπές στα όρια συνταξιοδότησης και το ύψος των συντάξεων, προκειμένου να δοθούν στη χώρα μας η τρίτη και τελευταία υποδόση του πρώτου μεγάλου «πακέτου» των 26 δισ. ευρώ, ύψους 1 δισ. ευρώ, αλλά πρωτίστως τα 15 δισ. ευρώ που χρειάζονται για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, η οποία πρέπει να πραγματοποιηθεί έως το τέλος του έτους για να αποφευχθεί το «κούρεμα» των καταθέσεων.

Και όλα αυτά φυσικά για να καταφέρει η κυβέρνηση να περάσει τις «εξετάσεις» της πρώτης αξιολόγησης, με την ελπίδα ότι θα ανοίξει η συζήτηση για την απομείωση του χρέους, υπό την προϋπόθεση βέβαια ότι θα βρεθεί η χρυσή τομή μεταξύ των αντικρουόμενων θέσεων της Ε.Ε. και του ΔΝΤ όσον αφορά την επίλυση του συγκεκριμένου προβλήματος.

Αυστηρά μέτρα και φυλάκιση για φοροδιαφυγή

Αυστηρό γίνεται με τις διατάξεις του πολυνομοσχεδίου το ποινολόγιο της εφορίας, καθώς προβλέπονται πιο βαριά πρόστιμα για όσους δεν συνεργάζονται με τους ελεγκτές, ενώ καταργείται το όριο του προστίμου στα 30.000 ευρώ ανά φορολογικό έλεγχο για ανακριβή ή πλαστά στοιχεία και προβλέπονται αυτεπάγγελτες ποινικές διώξεις ύστερα από μηνυτήρια αναφορά της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων.

Ακόμη, με ποινή φυλάκισης από 1 έως 3 χρόνια θα τιμωρείται πλέον και η παράλειψη δήλωσης εισοδημάτων ή ακινήτων, που οδηγεί σε μείωση ή απαλλαγή πληρωμής του ΕΝΦΙΑ, αλλά και η μη απόδοση ΦΠΑ από 50.000 ευρώ τον χρόνο.
Αναλυτικότερα, το νέο πλαίσιο που δημιουργείται έχει ως εξής:

* Εγκλημα φοροδιαφυγής πραγματοποιεί όποιος με πρόθεση αποκρύπτει εισοδήματα, στοιχεία και ειδικά όταν δεν υποβάλλει δήλωση για οποιοδήποτε είδος φορολογίας. Επιβάλλεται ποινή φυλάκισης 2 ετών για την αποφυγή πληρωμής φόρου πάνω από 100.000 ευρώ ή άνω των 50.000 ευρώ εφόσον πρόκειται για ΦΠΑ.

Αξίζει να σημειωθεί ότι το πολυνομοσχέδιο προβλέπει ότι έγκλημα φοροδιαφυγής διαπράττει όποιος με πρόθεση:

α) προκειμένου να αποφύγει την πληρωμή φόρου εισοδήματος, ενιαίου φόρου ιδιοκτησίας ακινήτων (ΕΝΦΙΑ) ή ειδικού φόρου ακινήτων (ΕΦΑ) αποκρύπτει από τα όργανα της φορολογικής διοίκησης φορολογητέα εισοδήματα από οποιαδήποτε πηγή ή περιουσιακά στοιχεία, ιδίως παραλείποντας να υποβάλει δήλωση ή υποβάλλοντας ανακριβή δήλωση ή καταχωρίζοντας στα λογιστικά αρχεία εικονικές (ολικά ή μερικά) δαπάνες ή επικαλούμενος στη φορολογική δήλωση τέτοιες δαπάνες, ώστε να μην εμφανίζεται φορολογητέα ύλη ή να εμφανίζεται αυτή μειωμένη,

β) προκειμένου να αποφύγει την πληρωμή του φόρου προστιθέμενης αξίας, του φόρου κύκλου εργασιών, του φόρου ασφαλίστρων και των παρακρατούμενων και επιρριπτόμενων φόρων, τελών ή εισφορών, δεν αποδίδει ή αποδίδει ανακριβώς ή συμψηφίζει ή εκπίπτει ανακριβώς αυτούς, καθώς και όποιος παραπλανά τη φορολογική διοίκηση με την παράσταση ψευδών γεγονότων ως αληθινών ή με την αθέμιτη παρασιώπηση ή απόκρυψη αληθινών γεγονότων και δεν αποδίδει ή αποδίδει ανακριβώς ή συμψηφίζει ή εκπίπτει ανακριβώς αυτούς ή λαμβάνει επιστροφή, καθώς και όποιος διακρατεί τέτοιους φόρους, τέλη ή εισφορές,

γ) προκειμένου να αποφύγει την πληρωμή φόρου πλοίων δεν αποδίδει ή αποδίδει ανακριβώς στο Δημόσιο τον φόρο αυτό.

* Οποιος εκδίδει ή αποδέχεται εικονικά φορολογικά στοιχεία για ανύπαρκτη συναλλαγή στο σύνολό της ή για μέρος αυτής, τιμωρείται:

α) με φυλάκιση τουλάχιστον ενός (1) έτους, εφόσον η συνολική αξία των εικονικών φορολογικών στοιχείων υπερβαίνει το ποσό των τριάντα χιλιάδων (30.000) ευρώ και

β) με κάθειρξη, εφόσον το ως άνω ποσό υπερβαίνει τις εκατόν πενήντα χιλιάδες (150.000) ευρώ.

* Λαμβάνονται προληπτικά μέτρα διασφάλισης των εσόδων του Δημοσίου σε βάρος όσων εντοπίζονται να έχουν φοροδιαφύγει πάνω από 150.000 ευρώ. Στα μέτρα περιλαμβάνεται η δέσμευση του 50% των καταθέσεων, του 50% του χρηματικού περιεχομένου θυρίδων και του 100% του μη χρηματικού περιεχομένου θυρίδων, όπως για παράδειγμα κοσμημάτων, ή άλλων πολύτιμων αντικειμένων.

Επισημαίνεται ότι τα ανωτέρω προληπτικά μέτρα διασφάλισης των εσόδων του Δημοσίου λαμβάνονται και σε όσους έχουν ασκήσει διοίκηση με κάθε τρόπο στην εταιρεία που εντοπίζεται να φοροδιαφεύγει, ακόμη και αν έχουν αποβάλει την ιδιότητα του διαχειριστή ή υπεύθυνου της εταιρείας στο παρελθόν.

* Δεν αναστέλλεται η ποινική διαδικασία ακόμη και αν ο φορολογούμενος υποβάλλει ενδικοφανή προσφυγή

* Καταργείται το ανώτατο όριο φορολογικών προστίμων 30.000 ευρώ για μη έκδοση φορολογικών στοιχείων (π.χ. αποδείξεων, τιμολογίων).

* Μειώνεται από το 100% στο 50% το πρόστιμο της μη υποβολής δήλωσης παρακρατούμενων φόρων.

* Μειώνονται σε 25% και 50% αντί 30%, 50% και 100% τα πρόστιμα ανακριβούς δήλωσης.

* Επιβάλλεται πρόστιμο από 500 έως 2.000 ευρώ για την υποβολή ελλιπούς δήλωσης τεκμηρίωσης ενδοομιλικών συναλλαγών.

* Με ποινή φυλάκισης τουλάχιστον ενός (1) έτους τιμωρείται ο υπόχρεος που δεν εκδίδει ή εκδίδει ανακριβώς τα προβλεπόμενα από τις κείμενες διατάξεις στοιχεία ή παραστατικά πωλήσεων κατά την πώληση ή διακίνηση αγαθών ή την παροχή υπηρεσιών, εφόσον το συνολικό ύψος των συναλλαγών για τις οποίες δεν έχουν εκδοθεί τα οικεία στοιχεία ανέρχεται τουλάχιστον στο ποσό των δέκα χιλιάδων (10.000) ευρώ, ανά φορολογικό ή διαχειριστικό έτος.

Ιδιοκτήτες οι μεγάλοι «χαμένοι»

Οι αλλαγές στον ΕΝΦΙΑ πλήττουν όλους τους ιδιοκτήτες, πρωτίστως όμως τους κατοίκους των παραδοσιακών οικισμών και νησιών της Ελλάδας, καθώς πλέον ο φόρος θα επιβάλλεται ακόμη και σε σπίτια 100 ετών που έχουν κληρονομηθεί και τα οποία μπορεί να είναι ερείπια, αφού προβλέπεται η αναδρομική κατάργηση της εξαίρεσής τους από την 1η Ιανουαρίου 2015.

Επίσης:

* μειώνεται από τα 5 στο 1 ευρώ το ποσό ΕΝΦΙΑ που δεν βεβαιώνεται στον φορολογούμενο μετά την εκκαθάριση

* τον ΕΝΦΙΑ θα πληρώνουν από φέτος οι ξενοδοχειακές επιχειρήσεις για τα ακίνητά τους που ιδιοχρησιμοποιούνται

* απαλλάσσονται από τον ΕΝΦΙΑ ακίνητα που ανήκουν σε εταιρείες ειδικού σκοπού οι οποίες ανήκουν στο ΤΑΙΠΕΔ

* καταργείται και μάλιστα αναδρομικά από την 1-1-2015 η δυνατότητα εκχώρησης ανείσπρακτων ενοικίων από τους ιδιοκτήτες ακινήτων. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει οι ιδιοκτήτες να καταβάλλουν φόρο εισοδήματος και για μισθώματα που δεν έχουν εισπράξει και αποδεδειγμένα δεν θα εισπράξουν ποτέ.

* αυξάνονται οι φορολογικοί συντελεστές του εισοδήματος από ενοίκια και μάλιστα αναδρομικά από τα φετινά εισοδήματα. Ο συντελεστής για εισόδημα έως 12.000 ευρώ αυξάνεται από 11% σε 15% και ο συντελεστής για εισόδημα από 12.000 και άνω αυξάνεται από 33% σε 35%.

Στο σκέλος του ΦΠΑ ειδικότερα προβλέπεται ότι στην περίπτωση που δεν εκδοθεί απόδειξη ή εκδοθεί ανακριβές στοιχείο το πρόστιμο που επιβάλλεται είναι 50% επί του φόρου που θα προέκυπτε από το μη εκδοθέν στοιχείο, όπως και για την υποβολή ανακριβών δηλώσεων ή η μη υποβολή δηλώσεων ΦΠΑ.

Επίσης, στην περίπτωση που κάποιος ανοίξει επιχείρηση ή γενικότερα ασκήσει επιχειρηματική δραστηριότητα χωρίς να έχει υποβάλει δήλωση έναρξης εργασιών προβλέπεται πρόστιμο ίσο με το 50% του ΦΠΑ που θα έπρεπε να είχε αποδοθεί για όλη τη διάρκεια λειτουργίας της οικονομικής δραστηριότητας.